5 januari. De opkomst van de treurbuis
Televisie is een medium dat al even bestaat en waar de meningen nogal over verdeeld zijn; |
||
De techniek is in de loop van de tijd onmiskenbaar verbeterd, maar of dat ook voor de kwaliteit van het getoonde geldt, is niet zeker; |
||
Mijn wilde plannen liggen even stil maar dat is maar tijdelijk. |
Van de oertijd van de televisie tot heden
Er was niet veel dat de bekende schrijver Gerrit Komrij kon waarderen. Televisie was daar geen uitzondering op. En dus bedacht Gerrit een passende naam voor dit technisch wonder: "De treurbuis".
Oertelevisie uit de jaren vijftig |
Vandaag, 5 januari is een bekende datum in televisieland. Het is de datum dat in een grijs verleden, namelijk in 1956 de uitzendingen van het NTS Journaal begonnen. Later werd dat NOS Journaal en nog weer later vervangen door NPO1 en NPO2. In de jaren '60 en '70 was het NTS Journaal een baken van objectiviteit en feitelijkheid in televisieland. Maar tegenwoordig een zender die vrijwel permanent ter discussie staat, vanwege het in veler ogen slaafs volgen van de overheid en het dragen van een zeer linkse signatuur.
Voor veel mensen is daarmee het NPO Journaal niet meer dan één van de zeer vele bronnen waar tegenwoordig nieuws vandaan komt en waarbij je zelf maar uit moet vinden wat waar is en wat niet waar. Nieuws is handel tegenwoordig. Als het er onvoldoende is, bedenk je zelf maar wat. Waarbij je als lezer of kijker als norm mag nemen dat het meeste dat je hoort, leest en ziet niet waar is, maar alleen dient om kijkcijfers te verhogen of lezers te trekken. Het is niet voor niets dat velen het de NPO als "de staatszender" betitelen vanwege hun kritiekloze benadering van het nieuws.
Onderaan de H-vormige antenne voor Nederland 1. Daarboven een versterkte versie en bovenaan een versterkte Nederland 2 antenne |
Een ander punt is, dat televisie veel mensen steeds meer verveelt. Ooit begon de oertelevisie met één zender. Er kwam een grote H-vormige televisieantenne op het dak. Mensen die aan de kust woonden moesten regelmatig een nieuwe antenne, omdat het materiaal van de antenne, één of ander metaal, niet bestand was tegen de zoute zeelucht. Het werd al snel wit, keihard en brak dan af als een luciferhoutje, als er een beetje storm stond. Leverancier van televisieantennes was aan de kust beslist een winstgevend beroep.
Het was ook nog kritisch hoe de antenne stond. Die moest echt goed gericht worden op de zender, anders kreeg je "sneeuw" zoals dat heette. Een beeld vol met witte glinsters. In het ergste geval ging het beeld ook nog verticaal rollen. Maar er waren allerlei fijnregelknoppen op de gigantische kast met de beeldbuis waarmee je dat rollen stil kon zetten. Een flinke klap op het toestel wilde ook nog wel eens helpen om het rollen te stoppen.
Na enkele jaren kwam er een tweede televisiekanaal bij. De grote H-vormige antenne kreeg er op het dak een soort laddervormige antenne bij. Nederland twee deed zijn intrede. Om deze zender te kijken moest je allerlei zaken omschakelen op de televisie, vaak de kanalen weer exact afregelen, het rollen stoppen en noem maar op. Sneeuw en ijzel konden de ontvangst van een uitzending volledig verstoren.
Kortom, televisiekijken was in die beginjaren echt wel iets waar je wat moeite voor moest doen. Een hele verandering met het volledig gedigitaliseerde kijken van nu. Televisiekijken was iets dat je bewust deed. Zeker in de jaren '50 hadden maar enkele mensen een toestel. En vaak kwam de halve straat kijken als er iets bijzonders was. Ook de jeugduitzendingen op woensdagmiddag en zaterdagmiddag werden vaak door het hele groepen kinderen uit de buurt bekeken. Paulus de Boskabouter en Coco en de vliegende knorrepot wisten kinderen nog te boeien. En later natuurlijk Pipo de Clown en Swiebertje.
Dat gezamenlijke kijken verminderde toen de televisie gemeengoed begon te worden en iedereen er ééntje kreeg. Op 21 september 1967 kregen we weer iets nieuws. Want tot dat moment was televisie uitsluitend in zwart-wit uitgezonden, maar in dat jaar werden de eerste kleurentelevisies verkocht en vanaf deze datum kwamen er enkele uitzendingen in kleur. Om geleidelijk aan alle zwart-wit programma's te verdringen.
Dorpen en steden verdwenen inmiddels bijna onder een woud van televisieantennes en om dat in te dammen begonnen er centrale antennesystemen te komen, waarbij wijken, straten of flatgebouwen op één antenne werden aangesloten. Dat scheelde al veel. In de jaren '70 kwam de kabeltelevisie. Het beeld kwam niet meer via een antenne, maar via een kabel in de grond.
Het voordeel van kabeltelevisie en centrale antennesystemen was dat ook buitenlandse zenders binnen bereik kwamen. En er kwam ruimte voor steeds meer commerciële televisie. RTL, Veronique en later SBS kwamen met nieuwe programma's en nieuwe concepten. Waarbij we er niet vreemd van op moeten kijken dat sommige programma's uit die beginjaren nog steeds bestaan.
Mensen raakten en raken steeds meer aan de televisie gewend. Televisiekijken is inmiddels niet iets meer waar je veel moeite voor hoeft te doen. Het oude concept waarbij je op vaste tijden kijkt, wordt steeds meer losgelaten. Abonnementsdiensten zijn populair, vooral omdat deze een bepaalde doelgroep kunnen bedienen met gerichte programma's. Een goed voorbeeld zijn de sportprogramma's waar je apart voor betalen moet. Maar er komen ook speciale diensten die uitsluitend televisiekanalen aanbieden, zoals Netflix en HBO.
Kortom, in een paar generaties is televisie veranderd van een nieuwszender met een klein beetje amusement naar een overvloed aan amusement op soms wel honderden zenders. Bewust kiezen is er nauwelijks meer bij, een reden om naar een speciaal kanaal van jouw voorkeur uit te wijken. Vooral jongeren spreekt het concept van televisie niet meer aan. Alle klassiek opgezette zenders tobben met het verschijnsel van de vergrijzing. Het is vooral de groep consumenten die de oertijd van de televisie bewust heeft meegemaakt, die er nu nog interesse in heeft. Vaak ook vanuit een soort van verveling. Een vorm van niets anders meer te doen hebben. De televisie zorgt voor wat geluid in huis. En zelfs daar in die groep hoor je kritiek, dat het allemaal steeds maar hetzelfde is. Maar ja, wie weet er nog iets nieuws te bedenken? Het zal niet meevallen.
Intussen ben ik zelf niet zo'n fervent televisiekijker. Vorig jaar zette ik het apparaat eens een keertje aan en kreeg een pop-up dat de software van de ontvanger eerst even bijgewerkt moest worden, omdat deze zes weken niet aan gestaan had. Dat ik vrij weinig kijk wist ik wel, dat het zo erg was, was toch nog wel een eye-opener. Nou ja, het is ook een goed teken, namelijk dat ik kennelijk genoeg andere bezigheden heb en mij dus niet verveel.
Met name de bekende "praatprogramma's", waar een beroepsvoetballer met een unieke "kijk op de bal" zijn mening over de besmettelijkheid van de nieuwste coronavariant mag geven, kunnen mij niet erg boeien. Anderen boeit het kennelijk wel, gezien de overkill aan dit soort programma's die er inmiddels bestaat.
Ik hoop nog veel jaren in een situatie te kunnen leven dat ik de televisie niet nodig heb om mijn verveling de kop in te drukken.
Quote van de dag
Hoe staat het nu met de wilde plannen?
Ik dacht mijn kans schoon te zien om eindelijk met de nieuwe projecten naar buiten te komen, waar ik mee bezig was. Een nieuwe verkoopopzet voor beeldende kunst ondersteund met onder andere Jetje's dag en een tweetal communities, bijvoorbeeld. De lancering was gepland op -inderdaad- die eerste november van Hugo. Korte tijd daarvoor begon al door te sijpelen dat die mening over die eerste november wel eens pure gebakken lucht kon zijn. Ik besloot daarom nog even een paar passen op de plaats te maken en af te wachten. Wat al snel heel terecht bleek te zijn. De twee rubrieken in Jetje's dag die ter ondersteuning van de communities al model gekregen hadden, werden weer stil gelegd. Die hadden eventjes geen zin.
En eigenlijk is dat de onveranderde situatie van dit moment. Er is veel ontwikkeld. Er staat een flink programma klaar. Onder het weblog van Team Jetje hangt een uitgebreide organisatie die de handel in kunst straks fors op moet gaan stuwen. Onder Jetje's Art Fun hangen 24 producten op het gebied van promotie van kunst in het algemeen, bedoeld om zoveel mogelijk mensen kennis te laten maken. Met andere woorden, er ligt nog steeds veel op de plank, digitaal stof te verzamelen.
Dat is niet leuk, maar er is weinig tegen te doen. Bijna alle producten gaan uit van groepsgewijze activiteiten als bijeenkomsten, workshops, cursussen, fotosessies en tekensessies. Het ene is op dit moment nog meer verboden dan het andere.
En dus wacht ik nog maar even af. Dat is iets heel anders dan stilzitten, achter de schermen wordt er druk aan allerlei uitbreidingen gewerkt. Maar om fysiek naar buiten te treden is iets anders. Dan zal er eerst een andere wind in Nederland moeten waaien wil dat zinvol zijn.
De Mosbulten Via kerkdorp Nijnsel (gemeente Meierijstad) achter het Vresselse bos richting (Son en)Breugel liggen de Mosbulten. De foto's zijn van 12 november 2021 |
De Mosbulten 12 november 2021 |
Colofon
Jetje's dag verschijnt in principe elke werkdag. Deze publicatie wordt uitgegeven door Henriëtte Sibie samen met Team Jetje, een ondersteunend team met een wisselend aantal medewerkers.
Bijdragen
Mocht je ook eens een bijdrage aan Jetje's dag willen leveren, dan is dat altijd mogelijk. Er zijn geen kosten aan verbonden, maar er is ook geen sprake van een vergoeding. Het geeft wel een leuke exposure want het weblog wordt goed gelezen. Een verwijzing naar je eigen website of weblog is altijd toegestaan. Affiliatelinks zijn niet toegestaan.
Bij belangstelling of vragen
kun je altijd contact opnemen en dan kijken we graag samen met jou wat
er mogelijk is. En dat is best veel.
Jetje's dag is op vele manieren te bereiken:
Alle foto's uit Jetje's dag staan op Pinterest
Kleinere berichten, foto's, kunstwerken etc. staan hier
Zoekt u een begrip uit de kunst? Een kunstenaar? Een kunststroming? Klik hier
Meer onderwerpen vinden? Gebruik de inhoudsopgave!
Een mooie beschrijving van de opkomst en de neergang van de tv op het blog van Jet. Neergang? Dat zijn mijn woorden dan. Neergang omdat er heel veel bras te zien is, vooral op de commerciële zenders, sorry. Een programma kijken van een uur levert al snel twintig minuten reclame op. Reclame die de huidige generaties steeds aanzet tot kopen, kopen, kopen en ook tot kopen. Daardoor wordt het vermogen van een kleine groep groter en de afvalberg ook. De grondstoffen verminderen, nou ja, die verhuizen naar de afvalberg en in zee. Er zijn nogal wat mensen die denken dat die reclame hen niets doet, maar onderzoek heeft wel degelijk uitgewezen dat we tóch worden beïnvloed en vaker dingen kopen die we eigenlijk helemaal niet nodig hebben. De commerciële zender? Ik liever niet, al denk ik ook dat die reclame tevens van de NPO moet verdwijnen. Wij mensen zijn er toch niet om steeds maar gepusht te worden om te kopen, kopen, kopen om te zorgen voor grote hopen? Homo consumentus? Mari Kapteijns
BeantwoordenVerwijderen