4 aug. 2025 | Nr. 422 | Jetje als frikandel

Jetje aan het woord

Goedemorgen allemaal op deze mooie dag vol mogelijkheden en nieuwe kansen

We kennen het in tubes en potten in allerlei varianten en smaken. En dan hebben we het over mosterd. Het wordt op allerlei eetwaren gesmeerd die daar een pittiger smaak van krijgen. Mosterd wordt uit mosterdzaden gewonnen. Maar mosterd heeft meer goede eigenschappen, met name voor je huid. Vandaag is het Mosterddag. En dus een uitstekende aanleiding om mijn eigen huid, waar ik veel zorg aan besteed, eens met mosterd te verwennen. Ik voelde me net een frikandel maar dat moest dan maar eventjes.

Jullie Jetje

Samenvatting van vandaag

		1. Jetje gaat op minder gebruikelijke wijze aan de mosterd;
		2. Gezondheid is je belangrijkste slagingsfactor;
		3. Wandelen als Mozes.

Mosterd is een pittige klassieker

Mosterd is een van de oudste en meest veelzijdige smaakmakers ter wereld. Al eeuwenlang wordt deze pittige saus gebruikt om gerechten op smaak te brengen. En ook vandaag de dag is mosterd een vast onderdeel van veel keukens. Niet alleen in Europa als ook ver daarbuiten. Maar wat maakt mosterd dan zo bijzonder? Waar komt het vandaan? En waarom blijft het zo populair in tijden waarin alles lijkt te komen en snel weer te gaan?

De oorsprong en geschiedenis van mosterd

Mosterd wordt gemaakt van de zaden van de mosterdplant, die behoort tot de kruisbloemenfamilie waar ook planten als kool, broccoli en radijs toe behoren. De teelt van mosterd gaat duizenden jaren terug. In het oude China, Egypte en Rome werden mosterdzaden al gebruikt als smaakmaker én ook als medicijn. De Romeinen mengden gemalen zaden met druivenmost. En daar komt ook het woord vandaan. Het woord most-ard betekent letterlijk ‘heet sap.’

Mosterdstad Dyon in Frankrijk

In de Middeleeuwen werd mosterd populair in Europa, vooral in Frankrijk en Duitsland. In steden als Dyon ontstonden beroemde mosterdmakers die hun recepten generatie op generatie doorgaven. Franse Dyonmosterd is tot op de dag van vandaag een bekend begrip.

Hoe wordt mosterd gemaakt?

Mosterd ontstaat door mosterdzaden te malen en te mengen met water, azijn en zout. Soms worden er extra kruiden of andere smaakmakers aan toegevoegd. Afhankelijk van het soort zaad (wit, bruin of zwart) en de bereidingswijze ontstaat een milde, pittige of extra scherpe variant. Het enzym myrosinase, dat vrijkomt als de zaden gebroken worden, reageert met water en dat zorgt voor de kenmerkende scherpe smaak.

Gladde en grove mosterd

De textuur van mosterd varieert van glad tot grof. In gladde mosterd worden de zaden fijngemalen, terwijl grove of zaadmosterd de zaden deels heel laat. Sommige varianten, zoals honingmosterd of mosterd met dille, bevatten extra ingrediënten voor een unieke smaak.

Toepassingen in de keuken

Mosterd is ongelooflijk veelzijdig. Het wordt gebruikt als smeersel op broodjes en sandwiches, als ingrediënt in sauzen zoals vinaigrette of mosterdsaus bij vis of vlees en we vinden het terug als smaakmaker in stoofpotten, salades en marinades. Ook bij kaas, worst en zelfs bij visgerechten kan mosterd goed tot zijn recht komen.

Op rookworst en stamppot in de Nederlandse keuken

In de Nederlandse keuken is mosterd bijvoorbeeld onmisbaar bij rookworst en stamppot. In de Franse keuken wordt mosterd vaak gebruikt als basis voor vinaigrettes of bij gegrild vlees. Duitsers serveren graag grove mosterd bij bratwurst, terwijl Engelsen fan zijn van pittige Engelse mosterd bij hun ‘Sunday roast."

Gezondheidsvoordelen

Naast smaak voegt mosterd ook voedingswaarde toe. Mosterdzaden zijn rijk aan mineralen zoals selenium, magnesium en fosfor. Ook bevatten ze antioxidanten en stoffen die een ontstekingsremmende werking kunnen hebben. Verder bevat mosterd weinig calorieën en geen toegevoegde suikers, waardoor het een veel gezondere keuze is dan veel andere sauzen.

Mosterd is geschikt om je huid te behandelen

Wist je dat mosterd ook verrassend goed kan zijn voor je huid? Deze scherpe gele pasta zit namelijk boordevol natuurlijke ingrediënten die huidvriendelijke eigenschappen hebben. Zowel inwendig als uitwendig kan mosterd een positief effect hebben op de gezondheid van je huid.

1. Mosterd is rijk aan antioxidanten

Mosterdzaden bevatten selenium en magnesium, twee mineralen die werken als antioxidanten. Deze stoffen helpen bij het neutraliseren van vrije radicalen, die verantwoordelijk zijn voor vroegtijdige huidveroudering. Door je huid te beschermen tegen oxidatie kan mosterd bijdragen aan een frisse, jeugdige uitstraling.

2. Mosterd heeft een zuiverende werking

Mosterd heeft van nature antibacteriële en ontstekingsremmende eigenschappen. Dit maakt mosterd een nuttig ingrediënt bij het bestrijden van acne en andere huidonzuiverheden. Een gezichtsmasker van gemalen mosterdzaad (niet te verwarren met kant-en-klare mosterd uit de winkel, die vaak azijn en zout bevat) kan helpen om de poriën te reinigen en ontstekingen te kalmeren.

3. Stimulatie van de bloedsomloop

Wanneer mosterd op de huid wordt aangebracht, heeft het een verwarmend effect. Dit stimuleert de bloedcirculatie, waardoor de huid meer zuurstof en voedingsstoffen ontvangt. Een betere doorbloeding draagt bij aan een gezondere en beter gevoede huid.

4. Milde natuurlijke scrub

Fijn gemalen mosterdzaadjes kunnen dienen als een vorm van natuurlijke scrub. De mosterdzaadjes helpen om de dode huidcellen te verwijderen en ze maken de huid zachter en gladder. Regelmatige, milde exfoliatie zorgt ervoor dat huidverzorgingsproducten beter worden opgenomen. En het houdt de huid stralend.

5. Bevordering van genezing

Dankzij de combinatie van zwavelverbindingen en essentiële vetzuren in mosterdolie kan het aanbrengen van mosterdolie of een verdunde variant ervan helpen bij het versnellen van wondgenezing en het verminderen van littekens of huidirritaties.

Samenvattend:

Mosterd is meer dan alleen een pittige saus: Het is een product met een rijke geschiedenis, een breed toepassingsgebied en verrassende gezondheidsvoordelen.

Of je nu kiest voor een klassieke Dyonmosterd, een grove Zaanse variant of een zoetere honingmosterd – deze smaakmaker verdient een vaste plek in elke keuken.

De basis van alles is gezondheid als fundament

Gezondheid is vaak pas zichtbaar belangrijk wanneer je het verliest. Terwijl we druk bezig zijn met onze carrière, geld, deadlines en sociale verplichtingen, vergeten we soms dat fysieke en mentale gezondheid uiteindelijke de dragende pilaren zijn van letterlijk alles wat we doen. Zonder gezondheid verliezen alle prestaties, bezit of status direct hun waarde.

Je kunt nog zoveel dromen en plannen hebben, maar zonder een gezond lichaam en een heldere geest is de uitvoering ervan niet vol te houden. Gezondheid is geen luxe. Het is een voorwaarde.

De verleiding van korte termijn voordelen

We leven in een maatschappij die gericht is op snelheid, efficiëntie en directe beloning. Denk aan fastfood, nachtdiensten, overwerken of escapisme op social media. Al deze dingen bieden je even een kort plezier, geven gemak of winst, maar belasten wél je gezondheid op lange termijn.

Het is soms verleidelijk om slaap in te leveren voor productiviteit. Of om gezonde voeding te verruilen voor het gemak van afhaalcafetaria. Maar deze keuzes bouwen op naar een torenhoge rekening die je uiteindelijk in de vorm van vermoeidheid, stress, burn-outs of ziektes moet betalen.

De ware prijs van ongezonde keuzes

Elk compromis dat je sluit ten koste van je gezondheid is in feite een lening met hoge rente. Vroeg of laat wordt de rekening aan je gepresenteerd. Slechte gewoonten hopen zich op. En ze worden vaak pas zichtbaar wanneer je energie structureel daalt, als je immuunsysteem hapert of wanneer je mentale welzijn instort.

Wat op korte termijn aantrekkelijk lijkt, is vaak destructief op lange termijn. Denk aan langdurige stress die je zenuwstelsel aantast, aan ongezonde voeding die ontstekingen in je lichaam triggert of aan te weinig beweging, waardoor je conditie in elkaar zakt. De prijs is altijd hoger dan je dacht.

Gezondheidsbewustzijn als levenshouding

Gezondheid is niet iets wat je “af en toe” kunt kiezen. Het letten op je gezondheid moet gezien worden als een dagelijkse levenshouding. Elke maaltijd, elke nacht goed slapen, elke minuut beweging en elk moment rust draagt op een of andere wijze bij aan je toekomst en je gezondheid.

Dit betekent niet dat je perfect moet leven. Het betekent wel dat je met bewuste aandacht keuzes maakt die je lichaam en geest ondersteunen in plaats van uitputten. Kleine gewoonten bouwen op tot een krachtig fundament van vitaliteit.

Maak van gezondheid je eerste prioriteit

Vraag jezelf bij elke keuze af: “Is dit goed voor mijn gezondheid?” Dat lijkt misschien streng, maar het is juist bevrijdend. Wanneer je gezondheid leidend wordt, worden veel keuzes eenvoudiger.

Door prioriteit te geven aan slaap, gezonde voeding, beweging en mentale rust, zorg je voor voldoende ruimte voor energie, helderheid en daadkracht. Je voorkomt ziekte in plaats van er later van te moeten genezen.

Gezond zijn is meer dan niet ziek zijn

Gezondheid betekent niet alleen de afwezigheid van ziekte. Het betekent ook dat je je levendig voelt, dat je kunt bewegen, denken, voelen en genieten zonder belemmeringen. Dat je reserves hebt — fysiek en mentaal — om met het leven om te gaan.

Wie gezond is, leeft voller. Je hebt meer veerkracht, focus, empathie en plezier. Je relaties verbeteren, je prestaties stijgen, je stemming stabiliseert. Gezondheid is het stille kapitaal dat alles mogelijk maakt.

Investeer vandaag in je toekomst

De keuzes die je vandaag maakt, bepalen hoe je je morgen voelt. Gezondheid is niet iets dat je “later” kunt oppakken. Juist nu — vandaag — is het moment om te investeren in je lichaam, je slaap, je beweging, je ademhaling en je rust.

Zie je gezondheid als een spaarrekening. Hoe meer je nu inlegt, hoe sterker je er later op kunt terugvallen. En hoe minder je ooit hoeft in te leveren voor kortstondige verleidingen die niets toevoegen aan je langetermijngeluk.

Een luchtfietser in de binnenstad

Luchtfietsers vind je natuurlijk hoog in de lucht. De naam zegt het al. Dat geeft ze overzicht of zoals managers en consultants dat noemen bij hun bullshitbingo, een helicopterview. Maar ja, soms moet ook een luchtfietser wel eens even afdalen naar de stad. Bijvoorbeeld om nieuwe ventieldopjes te kopen als hij er eentje heeft laten vallen.

En zo was uw luchtfietser recentelijk in een middelgrote stad in het westen van het land. Waar ze echt alles verkochten, maar geen ventieldopjes. Gelukkig waren ze voor 88 cent per 4 stuks te bestellen via het internet. Maar dit even terzijde.

Vroeger ging uw luchtfietser, samen met partner nog wel eens de stad in. Rondsnuffelen in boekenwinkels, liefst met een tweede hands afdeling. Of de nieuwste foto- en audioapparatuur bekijken. En uitzoeken of er nog leuke cd's uitgekomen waren. Of vóór die tijd van de cd, vinyl platen. Je bracht zo een paar uur in de stad door. Partner bezocht intussen kleine kledingzaakjes die nog wel eens iets aparts hadden.

Inmiddels zijn vrijwel alle boekwinkels in handen van twee ketens die overal exact dezelfde boeken verkopen die de afgelopen twee weken zijn uitgekomen. Andere boeken kunnen ze altijd voor je bestellen. (Wie riep daar Bol.com?) Cd's worden alleen nog als bierviltjes gebruikt. De jongere generatie weet niet eens meer wat het zijn. Fotoapparatuur? Heb je geen mobiel dan? Audio? Dat doe je toch met Spotify op je mobiel? Video? Uiteraard op de mobiel.

Vraag je de verkoper er naar dan vraagt die zich zichtbaar af onder welke steen jij altijd geleefd hebt.

De kleine kledingzaakjes van partner zijn vervangen door een keten van uiteindelijk een Chinese investeringsmaatschappij die allemaal hetzelfde verkopen. Partner is daar niet blij mee .

Er lijkt in die stad niets meer te koop wat je wél zoekt. Gelukkig hebben we op internet TEMU, SHEIN en ALI-Express nog, die hebben meestal wél wat je nodig hebt.

De winkelstraat in de stad verandert. Grote ketens afgewisseld met lege zaken met grote posters met: "Te huur" er op. Daarnaast heel veel kappers en nagelstudio's. Ook sportscholen zijn populair in de winkelstraat tegenwoordig. Ook bij de ketens zien we steeds weer faillissementen, al dan niet om van de schulden en goedkoop van wat overtollig personeel af te komen.

Kortom, een "race to the bottom." De stad wordt uiteindelijk één grote horecagelegenheid voor wie dat kan waarderen én die de vaak forse prijzen kan betalen. Niet voor iedereen dus. Maar gelukkig heeft die zijn telefoon voor de bestellingen. Het huis hoef je tegenwoordig niet meer uit. Ideaal voor de hardwerkende yup die zo nog wat meer tijd op zijn mobiel kan besteden.

Uw luchtfietser gaat de bewolking maar weer eens opzoeken. Daar verandert gelukkig niet zo veel.

Mozesbrug bij Halsteren

Mozes was een figuur uit de Bijbel die de Rode zee gesplitst zou hebben om zijn volk door de zee te laten trekken. Maar bij Fort de Roovere bij Halsteren is dat anders aangepakt. Daar is een brug aangelegd die ook dwars door het water loopt in plaats van de weg over het water heen te leiden. De naam Mozesbrug voor deze ongebruikelijke constructie is dan ook al snel bedacht voor wie het bijbelse verhaal kent.

Het geeft een heel bijzonder effect om eens over deze brug heen te lopen en bijna oog in oog met de waterspiegel te komen te staan. En te kunnen zien wat daar allemaal leeft. Ook de spiegelingen in het water zijn op dat niveau van kijken heel anders en veel completer. Kortom, de Mozesbrug van Halsteren is het bekijken best een keertje waard.

Morgen is het Watermeloendag...En waar zou Jetje's dag dan over gaan? Juist!

Colofon

Jetje's dag verschijnt in principe elke werkdag. Deze publicatie wordt uitgegeven door Henriëtte Sibie samen met Team Jetje, het team dat haar ondersteunt. Het team bestaat uit een wisselend aantal medewerkers.

Team Jetje is inmiddels ook in te zetten voor ander schrijf- en fotografiewerk, waar bijvoorbeeld een regionale krant al gebruik van maakt.

Wil je een bijdrage leveren?

Mocht je ook eens een bijdrage aan Jetje's dag willen leveren, dan is dat altijd mogelijk. Er zijn geen kosten aan plaatsing verbonden, maar er is ook geen sprake van een vergoeding. Het geeft jouw werk wel een leuke exposure. Want dit weblog wordt goed gelezen. Een verwijzing naar je eigen website, weblog, Facebookpagina en vergelijkbaar is altijd toegestaan maar geen affiliate links.

Belangstelling of vragen?

Bij belangstelling of vragen kun je altijd contact met me opnemen en dan kijk ik graag samen met jou wat er mogelijk is. En dat is wat mij betreft best veel.