Toen ik aan de kalender die achter Jetje's dag zit begon, was er hier en daar te vinden, dat 2 maart de Wereldgebedsdag was. Inmiddels kom ik er meerdere data tegen. Men kan het kennelijk niet eens worden over de enige echte datum. De website is op dit moment uit de lucht, dus daar wordt je ook niets wijzer van om de exacte datum te vinden. Maar wat maakt de exacte datum eigenlijk uit?
Gebed is een tijdloos iets en in mijn eigen jeugd was eigenlijk elke dag een vorm van gebedsdag. En daarom is dit voor mij eigenlijk wel een goede dag voor wat terugblik en wat beschouwing.
Gestart in Ermelo
Mensen die mij kennen weten, dat ik geboren ben in Ermelo. Maar in mijn eerste levensjaar ben ik al verhuisd richting Epe, waar ik op een aantal adressen in en rond Epe heb gewoond. Het was een bijzondere woonomgeving. Heel mooi, in het bos. Een prachtige plek om op te groeien, dat is zeker. Maar het is ook een wereld met een schaduwkant.
Twee werelden
Opgroeien in de Biblebelt betekent het leiden van een leven, dat helemaal in kader staat van de sociale controle. Voor een grote groep mensen bestaat de wereld uit twee delen. In het ene deel staat de kerkelijke wereld centraal. Iedereen kent daar iedereen. Iedereen weet daar alles van iedereen. Er wordt daar een strikte dresscode van je verwacht en afwijkingen worden door de sociale controle niet getolereerd en subtiel gecorrigeerd.
Voor wie de dresscode niet kent, de foto's op deze pagina geven wel een eerste indruk. Het tweede deel van de wereld bestond uit "de rest". En als kind kreeg je een wereldbeeld voorgeschoteld, waarbij die rest van de wereld op een forse afstand gehouden moest worden.
De gevaren van de andere wereld
Contacten met de rest van de wereld moesten waar maar mogelijk was, vermeden worden want er kon echt niets goeds uit voortkomen. Het was een "gevaarlijke" en mogelijk zelfs vijandige wereld, die erg negatief tegenover de wereld van Epe zou staan. Een bioscoop bezoeken of een feestje van school mocht alleen met begeleiding van mijn oudste broer, jonger dan ik. Alleen weggaan was er niet bij. Er waren voor een "net meisje" zoals ik, gewoon teveel onduidelijke bedreigingen.
Vreemde cirkelredenaties
De splitsing in twee werelden leende zich voor perfecte cirkelredenaties. Je wist niets van de buitenwereld. Want iedereen wist dat de buitenwereld niet deugde. En waarom zou een mens kennis willen nemen van iets dat niet deugde? En dus wist je niets en was de cirkel rond. En in principe kon je je gehele leven in die cirkel blijven hangen. Velen, zo niet de meesten, deden dat dan ook en zijn daar gelukkig in.
Iedereen paste zich aan
Maar als opstandig pubermeisje is dat alles op zich toch best interessant. Wat zou daar toch zijn, in die boze buitenwereld? Wat zou daar allemaal wel niet voor bijzonders gebeuren? Wat voor mensen leven daar? De nieuwsgierigheid was groot. Het gekke was, dat het verder voor iedereen allemaal heel vanzelfsprekend was. Iedereen zat in dezelfde groep. "In dezelfde bubble" zouden we in de taal van vandaag de dag zeggen.
Binnen die bubble was gewoon een soort afgesloten wereld waar iedereen zich trouw aan de verder nergens vastgelegde spelregels hield. In die zin kun je er niets negatiefs van zeggen, want zeker als kind kende je gewoon niets anders. Je deed mee. Je familie deed mee. Je vriendjes en vriendinnetjes van school deden mee. Iedereen deed mee. Je ging naar de christelijke lagere school en naar de christelijke middelbare school. Je ging naar de zondagsschool en met je leeftijdsgenoten naar de catechisatie. Het leven ging ook daar in die bubble verder gewoon door.
De noodzaak van werk zorgde voor een uitbraak
Maar dan komt er een moment na de schooltijd, dat je eigenlijk wel aan het werk moest. Uitzendbureaus zorgden voor werk, meestal in Apeldoorn. Op zich vanuit Epe al een bedenkelijk oord, maar je moest toch wat. Je kon moeilijk thuis gaan zitten en veel werk was er verder in Epe niet. Het werd nog erger.
Ik kon een goede baan krijgen bij een notaris op het platteland ten zuiden van Utrecht. Met de bus drie uur reizen van Epe af. Ik moest daar dus ook wel op mijzelf gaan wonen. De invloed uit Epe nam in snel tempo af en ik ging steeds meer ontdekken, dat de wereld buiten de bubble van het Epense wereldje, eigenlijk helemaal zo gek nog niet was. Die wereld was helemaal niet dreigend en gevaarlijk, zoals mij tot dat moment altijd was voorgehouden. Die wereld zat voor mij vol nieuwe ontwikkelingen, vol mogelijkheden en kansen. Ik sprong in het diepe en genoot met volle teugen van mijn nieuwe bestaan.
Een bijna onvermijdelijke breuk
Het heeft nog een aantal jaren geduurd, maar ontsnappen aan de oude wereld en toch de contacten goed en in stand houden, is eigenlijk niet mogelijk. Een breuk was op den duur onvermijdelijk. Je kiest voor de bubble of je kiest voor iets anders. Een tussenweg was er niet. Uiteindelijk mocht ik door mijn keuzes in mijn leven niet op de begrafenis van mijn vader komen. Heel triest natuurlijk, maar voor wie nu eigenlijk het meest? Ik weet het tot op de dag van vandaag niet.
Terugblik
Ik krijg nog wel eens de vraag hoe ik terugkijk op die tijd in Epe. En dat is eigenlijk vooral met een soort verbazing. Een verbazing hoe zo'n samenleving binnen zo'n bubble kan bestaan. En zichzelf ook prima in stand weet te houden. Natuurlijk, de enkeling die een eigen weg gaat, is daarna niet echt welkom meer. Die wegloper twijfelt kennelijk aan de wetten, normen en waarden binnen de bubble. Anders was hij of zij immers niet weggegaan. En de wereld binnen de bubble, kan alleen maar standhouden, als er geen enkele vorm van twijfel is. Want alles is aan "het geloof" opgehangen. En geloof duldt geen enkele twijfel. Het weigeren om kennis te nemen van andere werelden, dan die van jezelf is dan ook een vorm van zelfbehoud. En als je daar maar lang genoeg in meegaat, dan weet je niet anders meer.
Kortom, ik heb begrip voor hun manier van denken. Dat is heel iets anders, dan dat ik daar zelf nog in mee zou kunnen gaan. Ik kijk er met verbazing naar. En kan me niet echt goed meer voorstellen, dat ik er zelf ooit deel van heb uitgemaakt.
Quote van de dag
Een bezoek aan de expositie van Frans Vogels
Neem flink wat van de stijl van Herman Brood. Voeg wat Cobra toe, zoals bijvoorbeeld Karel Appel. Vul het aan met de herhalingen van Andy Warhol. Doe er een klein snuifje Hundertwasser bij en voeg er een hoeveelheid rauwe eigenwijzigheid aan toe. Stop dit geheel in de blender en laat het een tijdje lekker mengen.
Dan krijg je een idee van de toch unieke stijl van de Belgische kunstenaar Frans Vogels. Je mag zijn werk niet echt figuratief noemen. Daarvoor ontbreken er teveel details. Abstract is het zeker ook niet, daarvoor is het weer te herkenbaar. Soms zelfs opmerkelijk herkenbaar. Dat maakt het een lastig te benoemen stijl. En dat is mooi. Niet veel kunstenaars ontwikkelen een eigen stijl die zo direct te herkennen is.
Frans is een autodidact kunstenaar. Hij werkt vanuit Tessenderlo in België, in het Vlaamse deel, ongeveer recht ten zuiden van Tilburg. Vanuit mijn woonplaats nogal een flinke afstand met het autootje en het was dus een uitkomst, dat er een keer werken van Frans werden geëxposeerd in een hotel in Leiden. Dan kon ik ze probleemloos eens van dichtbij bekijken en het werk op mij in laten werken.
Deze expositie was er eentje van een serie van drie. Naast deze in Leiden ook in Hilton Dresden en Hilton Stockholm. Ook is er een expo gepland in het Hilton Dubai Al Habtoor City in april.
Internationale aandacht dus. Dat is nooit weg.
Als we het hebben over het
Leidse Hilton, zal er daar in de buurt bij weinig mensen direct een lampje gaan branden, maar als je het aanduidt als dat hotel naast het roestige mannetje van "
Corpus", dan weet iedereen het direct aan de A44 te vinden. Op zaterdag 27 februari heb ik een bezoek gebracht aan het hotel en een aantal werken van Frans bewonderd. Ze overtreffen zichzelf in de werkelijkheid direct ten opzichte van een foto, zoals trouwens vaak bij kunst het geval is. Kunst vanaf een foto beoordelen is buitengewoon lastig en doet de kunstwerken helaas maar zelden een beetje eer aan. Kunst is emotie. Dat moet je zien, horen, ruiken, voelen. Dat lukt niet vanaf een plaatje, hoe mooi het ook is.
Terug naar de stijl van Frans. Die stijl is zeer stevig te noemen. De precieze details van de fijnschilder zijn aan het werk van Vogels duidelijk niet besteed. Frans zoekt het in de grote, brede lijn. Op de meestal vierkante doeken, komt deze krachtige stijl uitstekend tot zijn recht. Heldere, diepe kleuren in egale vlakken weergegeven, in het algemeen niet te veel vermengd met andere kleuren, ondersteunen de krachtige stijl van Frans.
In sommige werken (te zien op bijvoorbeeld zijn Facebookpagina
https://www.facebook.com/fransvogelsartworks en de website
WWW.VOGELSARTWORKS.COM) zijn duidelijk werken van andere kunstenaars te herkennen. Zijn benadering van de Mona Lisa van Leonardo da Vinci is heel bijzonder. Hoewel in de versie van Frans zo ongeveer elk detail weggelaten is, zal iedereen van een afstand al zien, welk schilderij het voorstelt. En het is toch een gave om de essentie van een werk zo in grote lijnen neer te zetten. Vogels is er echt in geslaagd om het grote beeld treffend weer te geven. Frans is niet gierig met verf, maar je zou toch mogen zeggen dat er geen lik overbodige verf op zijn doeken zit. Alles heeft zijn plaats.
Kortom, het werk van Frans wijkt behoorlijk van het gemiddelde af en is dat niet juist wat een echte kunstenaar moet willen? Het is werk dat gewoon plezierig overkomt om naar te kijken. Vrolijk en levendig. Het is een vorm van kunst die je weer zin en motivatie geeft. Iets, dat heel veel mensen in deze naargeestige tijden, maar al te hard nodig hebben.
Als afsluiter nog een flarf
Voor wie het vergeten is, een flarf is een tekst / gedicht, dat wordt samengesteld uit de resultaten van een zoekmachine zoals Google. Het idee werd eerder voorgesteld en toegelicht in deze Jetje's dag.
Een flarf over de kerkgang en Vogels om alle artikelen in deze Jetje's dag weer netjes aaneen te rijgen.
Enorme zwermen vogels
– het zijn er duizenden –
die om de kerktoren lijken te dansen.
Observeer
samen met andere bezoekers
de gedragingen van de kerkuilen.
Leuk en leerzaam!
Bekijk hier hoe het werkt.
Doe mee aan de cursus Vogels in Nederland.
Vogels op het kerkpad.
5 minuten leestijd.
Ik dacht:
dit is pas kerk,
wat kan de rest me schelen.
Vol verwondering
heb ik geluisterd
naar het lied van al die vogels.
Vorig jaar zijn de belevenissen van de vogels door zo'n 1 miljoen mensen bekeken.
De Nijlgans zit
af en toe
op het dak van een kerk,
hij daagt andere Nijlganzen uit.
Morgen gaat het over gehoor. Goed gehoor is een belangrijk iets. Een waardevol bezit. Maar om te horen moet er ook geluid zijn. En dus gaan we ook eens kijken naar het produceren van geluid. Zang en muziek bijvoorbeeld, op de typische manier van Jetje's dag.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten