28 maart 2024. Jetje performt

Jetje aan het woord

Goedemorgen vrienden

Gisteren hebben we het gehad over conceptuele kunst. De kunstvorm die je niet in een museum aantreft, omdat deze niets achter laat dat men daar neer kan zetten of op kan hangen. Hooguit een beschrijving die de kunstenaar er van heeft gemaakt. Vandaag nemen we daar de performance kunst even bij. Immers, na een performance is er ook niets meer over. En dat is maar één van de overeenkomsten tussen conceptuele kunst en performance kunst. In elk geval is die performance kunst heel leuk om te doen door alle grappige reacties die je er op krijgt. En omdat ik wel iets na wil laten, wordt alles gefotografeerd en houd ik ook nog feeling met de modelfotografie. Zo past alles aan alles. Fascinerend.

Jullie Jetje

Samenvatting van vandaag

		1. De performance kunst van de paradijsvogel;
		2. De kunst van creatief werken;
		3. Laat je wegen in Oudewater.

De paradijsvogel gaat in de performance kunst

Ik heb al eens gesteld dat het paradijsvogelproject een vorm van performance kunst is. Dus om dat project goed te onderbouwen moeten we eerst eens gaan kijken wat performance kunst dan wel is.

Performance kunst is een veelzijdige kunstvorm die gebruik maakt van een groot aantal mogelijkheden om je uit te drukken. Ofwel "een breed scala aan expressieve mogelijkheden," zoals de kenner zegt. Performance kunst omvat vaak live optredens waarbij kunstenaars hun lichaam, stem, beweging, en eventueel aanvullende objecten gebruiken om verschillende concepten, emoties, verhalen of sociale kritiek over te brengen op het publiek. Hier onder volgen enkele vormen van performance kunst, elk met concrete voorbeelden, namelijk body art, Theater van het absurde, Site-Specific Performance, Politieke Performance en Interdisciplinaire Performance. Vreemde termen bedenken kan men daar in die wereld goed!

1. Body Art

Body art draait om het gebruik van het eigen lichaam als een soort van schilderdoek. Kunstenaars gebruiken vaak hun lichaam om visuele statements te maken, sociale kwesties aan te kaarten of
persoonlijke expressie te verkennen. Een voorbeeld hiervan is het werk van de Servische kunstenaar Marina Abramović die als een pionier in de performance kunst gezien mag worden. Haar zes uur durende performancestuk "Rhythm 0" dat 1974 in Napels werd opgevoerd, betrok het publiek er bij door ze een scala aan voorwerpen te geven, variërend van veertjes tot messen en een geladen geweer, waarmee men vrij aan haar lichaam mocht zitten en waarbij alles was toegestaan.

Dit leidde tot een intense interactie met dat publiek. Het resulteerde in discussies en reflecties over de grenzen van hoe mensen met elkaar om kunnen en mogen gaan. Want één ding werd wel duidelijk met deze performance: Als je mensen hun gang laat gaan wordt het gedrag van de massa steeds absurder en bloeddorstiger. De meeste vormen van body art zijn aanzienlijk minder heftig dan dit en moeten meer gezocht worden in de levende kunstwerken en dergelijke performances.

2. Theater van het absurde

Deze vorm van performance kunst draait om het uitbeelden van de absurditeit van het bestaan. Het gaat vaak gepaard met komische of surrealistische elementen. Een opvallend voorbeeld is het toneelstuk "Waiting for Godot" van Samuel Beckett, waarin twee zwervers, Vladimir en Estragon, in een kaal decor met slechts één eenzame boom, eindeloos wachten op ene Godot. Dit is een hen nog onbekend iemand, die uiteindelijk nooit op komt dagen. Het stuk behandelt thema's van verveling, doelloosheid en de menselijke neiging om betekenis te zoeken in een ogenschijnlijk zinloze dingen en gebeurtenissen. In middels wordt "Wachten op Godot" als een tijdloos meesterwerk gezien dat tot de absolute top behoort.

3. Site-Specific Performance

Deze vorm van performance kunst wordt gerealiseerd met een specifieke locatie in gedachten. Hierbij wordt de omgeving een onderdeel van de performance. Een voorbeeld hiervan is het "Red Ball Project" van Kurt Perschke. Hierbij wordt een grote rode bal door verschillende steden over de hele wereld geplaatst. Dat gebeurde dan vaak op onverwachte locaties zoals in smalle steegjes, op bruggen of bij historische monumenten. Door de bal te plaatsen in een stevig contrast met zijn omgeving, nodigde Perschke het publiek uit om de ruimte op een nieuwe manier te ervaren. Voor wie er meer van wil zien, de rode bal heeft zelfs een eigen website https://redballproject.com/

4. Politieke Performance

Deze vorm van performance kunst gebruikt het podium als een middel om politieke boodschappen over te brengen en sociale verandering te stimuleren. Een krachtig voorbeeld hiervan is het werk van de Guerrilla Girls, een anonieme groep vrouwelijke kunstenaars die sinds de jaren 80 optreden om genderongelijkheid en discriminatie in de kunstwereld aan de kaak te stellen. Met behulp van maskers en pseudoniemen hebben ze een reeks provocerende affiches, optredens en interventies geproduceerd om aandacht te vragen voor deze kwesties.

Op 21 maart j.l. werd de opening van de Keukenhof verstoord door een groep activisten die naakt en overgoten met verf een tijdlang voor de ingang zat om hiermee te protesteren tegen het gebruik van gif in de bollenteelt. Zie [hier] voor meer info.

5. Interdisciplinaire Performance

Deze vorm van performance kunst combineert verschillende artistieke disciplines, zoals dans, muziek, beeldende kunst en digitale media, om complexe en meeslepende ervaringen te creëren. Een voorbeeld hiervan is de "Sleep No More" van Punchdrunk, een immersief *)1 theaterstuk dat zich afspeelt in een fictief hotel waar het publiek vrijelijk kan ronddwalen en kan communiceren met de personages en omgevingen. Door elementen van theater, dans en visuele kunst met elkaar te combineren, biedt "Sleep No More" een unieke en meeslepende ervaring voor de toeschouwers. zie https://www.youtube.com/watch?v=3kz6I5bpxI0 voor een indruk.

Performance kunst blijft zich ontwikkelen en alles uitdagen wat maar mogelijk is binnen de kunstwereld en ook daar buiten. Door middel van innovatieve benaderingen en het gebruik van nieuwe concepten blijft performance kunst een krachtig middel om je artistiek uit te drukken en tot sociale reflectie te komen.

De paradijsvogel in al dit geweld

Het is duidelijk dat performance kunst een zeer uitgebreid gebied is en dat ik met het paradijsvogelproject nog maar helemaal aan het randje van dat gebied zit, maar al doende leert en zal ik er verder mee komen.

*)1 Immersie is het gevoel van gewoon fysiek aanwezig te zijn in een niet-fysieke wereld. Immersie raakt aan zaken als het steeds populairder wordende "virtual reality" waarbij men door het gebruik van een speciale bril in een andere wereld terecht lijkt te komen.

De kunst van creatief werken

Als een echte creatieve werker eenmaal aan de gang gaat is die nauwelijks meer te stoppen. Je komt met je denkproces in een soort flow en dan ga je door. Het resultaat is dan vaak dat je veel te veel materiaal produceert. Maar dat is niet erg. Dat hoort er bij en als je daar steeds op zou moeten letten gaat dat wel heel erg ten koste van je creatieve flow, nietwaar?

Dat gaan we dus niet doen. Want als kunstenaar streven we er natuurlijk ook naar om het beste uit onszelf te halen en het beste werk te produceren dat op dat moment mogelijk is. Hoe meer materiaal we hebben, hoe meer we kunnen verwijderen dat bij nader inzien toch niet volgens onze eigen standaard is.

Eigenlijk moeten we hier weer naar die oude uitspraak terug grijpen, dat "iedereen iets goeds kan maken, dus dat we moeten streven naar iets uitzonderlijks" om er daarmee uit te springen. Dus alles wat niet buitengewoon is, sneuvelt als we klaar zijn met onze creatieve explosie.

Maar dat kan pas achteraf. Net zou min als we onze productie tussentijds gaan bekijken, gaan we ook de kwaliteit van die productie niet tegen het licht houden.

Kortom, zit je eenmaal in je creatieve flow? Maak zoveel als je kunt zolang die status blijft bestaan, want die is heel waardevol. Is de flow voorbij, dan pas gaan we kijken hoeveel er geproduceerd is en wat de waarde daarvan is.

Om dan alles te verwijderen dat niet voldoet en niet buitengewoon is. Dat voelt op het eerste gezicht als een pijnlijk proces maar als je echt streeft naar buitengewone creatieve resultaten, dan kun je eigenlijk nauwelijks anders werken.

Luchtfietser

De luchtfietser heeft een lekke luchtband, maar binnenkort fietst hij hier wel weer binnen. Ach, je weet hoe luchtfietsers zijn, zeker als ze in een dip zitten.

Herinner je je deze nog?

Een vraag die je tegenwoordig niet hoeft te stellen is die vraag van 19 Oktober 2021. "Wat is het voor weer in Den Haag?" Het is namelijk waarschijnlijk dat het er regent, want dat doet het hier al een half jaar ook al bijna dagelijks. Ach, het went ook. Maar toen deze foto's werden gemaakt was het in elk geval wél mooi weer. Zie

https://jetjesdag.blogspot.com/2021/10/19-oktober-2021-wat-is-het-voor-weer-in.html

Oudewater

Een leuk oud plaatsje is Oudewater. Het is niet groot, maar wel interessant om even rond te lopen. Het is vooral bekend geworden vanwege de Heksenwaag, waar vroeger vooral vrouwen gewogen werden om te zien of ze heks waren. Die heksenwaag is er trouwens nog steeds en is zelfs nog in gebruik, al schijnen er weinig heksen gevonden te worden. Maar als je er toch bent, kun je het beter even preventief laten controleren.

Morgen gaan we nog even verder met het aan elkaar knopen van wat kunstrichtingen en mijn paradijsvogel project.

Colofon

Jetje's dag verschijnt in principe elke werkdag. Deze publicatie wordt uitgegeven door Henriëtte Sibie samen met Team Jetje, het team dat haar ondersteunt. Het team bestaat uit een wisselend aantal medewerkers.

Team Jetje is inmiddels ook in te zetten voor ander schrijf- en fotografiewerk, waar bijvoorbeeld een regionale krant al gebruik van maakt.

Wil je een bijdrage leveren?

Mocht je ook eens een bijdrage aan Jetje's dag willen leveren, dan is dat altijd mogelijk. Er zijn geen kosten aan plaatsing verbonden, maar er is ook geen sprake van een vergoeding. Het geeft jouw werk wel een leuke exposure. Want dit weblog wordt goed gelezen. Een verwijzing naar je eigen website, weblog, Facebookpagina en vergelijkbaar is altijd toegestaan maar geen affiliate links.

Belangstelling of vragen?

Bij belangstelling of vragen kun je altijd contact met me opnemen en dan kijk ik graag samen met jou wat er mogelijk is. En dat is wat mij betreft best veel.