Jetje in Den Briel. Of Brielle. Mag ook

		Jaarlijks wordt op 1 april herdacht hoe de watergeuzen Den Briel veroverden, hoewel dat meer toeval dan opzet was;
		Het zoeken naar een geschikte ruimte om weer eens iets als een galerie te beginnen, is nog niet zo eenvoudig;
		Ook zonder watergeuzen is Den Briel een mooie stad, waar het goed rondneuzen is.

Van Den Briel naar Brielle

Wie "Den Briel" gaat zoeken op zijn TomTom of andere navigatie zal één van de bekendste plaatsen uit de geschiedenis niet meer vinden. Sinds de gemeentelijke herindeling van het eiland Voorne Putten in 1980 is het gemeente Brielle geworden. Wel is er een beweging gaande om deze naamsverandering terug te draaien. Een deel van de oudere lokale bevolking schijnt nog steeds de naam Den Briel te gebruiken.

Want Den Briel is vooral bekend door de plek die de stad in de geschiedenis heeft gekregen.

Inname van Den Briel op 1 april 1572

De inname van Den Briel op 1 april 1572 is een van de bekendste gebeurtenissen van de Tachtigjarige Oorlog en daarmee in de vaderlandse geschiedenis van Nederland. Het is een veel besproken en bejubelde gebeurtenis, waar veel aandacht aan wordt gegeven. Toch is daar ook wel wat meer over te zeggen, dan meestal gebeurt in de verhalen over de vaderlandse geschiedenis.

Waren de watergeuzen helden of piraten?

Neem bijvoorbeeld de bevrijders van Den Briel. De watergeuzen onder leiding van Lumey worden als ware helden vereerd, ondermeer voor deze actie, die "uit naam van Oranje" werd uitgevoerd. Er was in mijn jonge jaren zelfs een liedje van: "In naam van Oranje doe open de poort, de watergeus ligt voor Den Briel." Willem van Oranje zelf wist echter van niets. Wel had hij de geuzen eerder de bevoegdheid gegeven om Spaanse schepen te veroveren, mits hijzelf de buit zou krijgen. Maar daar is nooit iets van terecht gekomen en de relatie tussen Willem van Oranje en de geuzen was op dat moment niet al te best.

Reimerswaal verdween van de kaart

Praktisch gesproken zou je de watergeuzen als een groep piraten kunnen zien, die in Zeeland bijvoorbeeld het Katholieke dorp Reimerswaal met de grond gelijkmaakten. Het dorp is dat nooit meer te boven gekomen. Door overstromingen verdween het daarna ook nog eens volledig van de landkaart, maar de naam komt nu terug als gemeente.

De eerste toevallige gebeurtenis

In het voorjaar van 1572 verbleven de watergeuzen in Engeland, maar ze waren daar niet welkom en moesten vertrekken. Ze besloten de stad Enkhuizen aan te vallen, maar een storm bracht hun vloot van 25 schepen met circa 1200 watergeuzen aan boord, in de buurt van Brielle aan de Nederlandse kust. Puur toeval dus.

De tweede toevallige gebeurtenis

Een tweede toeval was dat het Spaanse garnizoen dat in Den Briel gelegerd was, op dat moment bezigheden elders had en niet in Den Briel was. De stad werd dus op dat moment niet bezet door de Spanjaarden. Er was slechts een groepje Spaanse kwartiermakers aanwezig. Een tweede puur toeval.

Jan Koppelstock brengt nieuws

De geuzenvloot die voor de kust voor anker lag, wist dit alles niet, maar werd geïnformeerd door een Brielse veerman, Jan Koppelstock, die naar de geuzenvloot toe geroeid was.

Burgemeester Koekebakker houdt afstand

De geuzen eisten daarna de stad Den Briel op, wat door het stadsbestuur onder leiding van burgemeester Koekebakker werd afgewezen, vanwege de bekende plunderingen en ander wangedrag van de geuzen. De stadspoorten werden daarom uit veiligheid voor de watergeuzen gesloten.

De watergeuzen nemen Den Briel in

Daarop bestormden de geuzen de Noordpoort van Den Briel en braken de poort open. Ze kregen de stad vrijwel zonder moeite of strijd in handen. En Den Briel werd de eerste stad waar de opstandelingen volledig de dienst uitmaakten.

Alva vond het allemaal best

Het maakte allemaal niet zoveel indruk op de Spanjaarden en op landvoogd Alva. Later zou hij deze misrekening betreuren, want steeds meer steden sloten zich aan. Het psychologisch effect van de inname van Den Briel was veel en veel groter dan de militaire waarde. Twee maanden later hebben al 26 steden zich aangesloten bij het verzet tegen de Spanjaarden.

De martelaren van Gorcum

Het ging ook al snel mis. Vanuit Den Briel vielen de watergeuzen vlak na de inname van Den Briel, de stad Gorcum (het huidige Gorinchem) aan en namen een groep van 24 katholieke geestelijken gevangen, die daarna in Den Briel werden vermoord. Deze groep staat nog altijd bekend als "de martelaren van Gorcum". Het is één van de wandaden, die in het algemeen in de verhalen niet genoemd worden.

Niets te maken met 1 april grappen

Door sommigen wordt de oorsprong van de 1 aprilgrap gekoppeld aan de dag van de inname. Maar omdat de "april fool" wereldwijd bekend is, is dat onwaarschijnlijk en meer een deel van de latere mythevorming rond de inname.

Inname van Den Briel was vooral toeval

Al met al zat er geen enkel plan of militaire bedoeling achter de inname van Den Briel, maar was dit meer het gevolg van een samenloop van omstandigheden. Op de heldenstatus van de watergeuzen is als gezegd het nodige af te dingen en dat Willem van Oranje, in wiens naam alles gebeurde, weinig van hen moest hebben, zegt eigenlijk wel genoeg. In 1574 wordt admiraal Lumey aan de kant gezet en worden de geuzen onderdeel van de Hollandse marine.

Goed of fout is achteraf gemakkelijk praten

Wat goed en fout is in een oorlog is vaak moeilijk te bepalen. Het wordt sowieso altijd vanuit één kant behandeld. En met de kennis van nu. En ook dat is gemakkelijk praten. Ook de manier waarop in de loop van de tijd over de daden en gebeurtenissen gepraat en geschreven wordt, speelt daarbij een grote rol. Het vellen van een oordeel, zowel positief als negatief is altijd moeilijk.

Jetje bezoekt Brielle

In elk geval is Jetje er ter ere van de 1 april maar eens gaan kijken. Wie weet wat er nog aan historische sporen te vinden is. En dat blijkt in Brielle nog heel wat te zijn.

De afgelopen jaren zijn heel wat winkels uit het straatbeeld verdwenen

Zoeken naar een goed winkelconcept

De laatste tijd verdiep ik mij in het aanbod van winkels, pop-up winkels en dergelijke om een nieuw pand te vinden om weer een galerie in te beginnen. En hoewel er veel aanbod aan winkelruimte is, is dat ook weer minder eenvoudig kiezen, dan je op het eerste gezicht zou denken. Wel loop je tegen veel dingen aan. Uiteraard zou je denken dat de corona pandemie veel wonden heeft achtergelaten, maar daar is op wat horeca na, eigenlijk niet veel van te merken. De maatschappelijke ontwikkelingen lijken een veel grotere rol te spelen.

Het middensegment heeft het zwaar

De groep die daarbij het hardste getroffen lijkt te worden is het "middensegment". Een heel goed voorbeeld van dat segment is het verdwenen V&D. Te duur, om tot het lage segment gerekend te worden, te goedkoop voor de verwende consument die meer en meer heil gaat zoeken bij het duurdere segment.

Het dure segment mikt op kopen uit emotie

Dat duurdere segment legt klanten in de watten, zorgt voor een exclusieve indeling en uitstraling van de winkels en maken ze voor een bepaalde bevolkingsgroep tot winkels waar je "gezien moet worden" om maatschappelijk nog een beetje mee te tellen. Een zuiver emotionele en irrationele benadering dus, maar wel eentje, die zijn effect op de steeds legere winkelstraat niet mist. Het aantal "dure" winkels lijkt de pan uit te rijzen.

Meedoen in het dure segment vraagt een grote markt

Voor een winkel in het middensegment is die stap naar het duurdere segment alleen maar te maken als daar een redelijk grote markt voor aanwezig is. In een grote stad zal een dergelijk concept dan ook veel gemakkelijker aanslaan, dan in een kleine stad of een dorp, waar gewoon te weinig mensen van de doelgroep wonen om dit interessant te maken.

Er vallen klappen in het middensegment

En zo zien we dat bijvoorbeeld de winkelketens die duidelijk mikken op het middensegment, regelmatig met aankondigingen komen over teruglopende omzetten en sluitingen. Veel kledingketens zijn de afgelopen jaren verdwenen. Er komen vaak dure boetiekachtige winkels voor terug.

De Action regeert in het lage segment

In het goedkope segment regeert de Action die groeit als kool in Nederland. Uit eigen observatie valt te melden, dat de Action die hier moederziel en verlaten op een afgelegen industrieterrein zit, gewoon altijd een lange rij voor de kassa's heeft staan. Wanneer je er ook komt. Er is bijna geen winkel meer te vinden die dat nog heeft.

Meedoen qua uitstraling werkt ook niet echt

Sommige winkels proberen qua uitstraling mee te doen. Zo zien we in leegstaande panden tegenwoordig vaak de "woningoutlet" opduiken. Een winkelformule, die zich richt op tijdelijke popupwinkels, die door hun sobere uitstraling de indruk moeten geven van "wij zijn onwijs goedkoop". En dat moet meestal vooral blijken uit die uitstraling en niet door de werkelijke prijzen, die vaak helemaal zo goedkoop niet zijn. Soms integendeel zelfs.

Segment en locatie worden steeds meer gekoppeld

Kortom, als winkelier wordt het steeds lastiger om je plaats te bepalen. Het segment waar je toe wilt behoren. bepaalt steeds meer je vestiging locatie. En als je eenmaal ergens vast zit, dan is dat niet iets, dat je zomaar even verandert.

Kortom, ik heb nog wel iets te doen voor ik mijn nieuwe stek definitief bepaald heb.

Brielle

Op weg naar Brielle vanuit de kant van Rotterdam vraag je je eerst af of je wel goed zit. Je bent tenslotte op weg naar een historische stad met oude vestingwallen en dergelijke. Maar je ziet vooral nieuwbouw. Heel veel nieuwbouw. Uiteindelijk vindt de auto een rustplaats bij de ondergrondse supermarkt, waarvan alleen de groene ingang boven de grond uitsteekt.

Op zich is dit nog niet eens zo'n gek concept, want het neemt lekker weinig ruimte in op deze manier en je parkeert zo ongeveer op het dak. En dan zie je daar voor je inderdaad de stadwallen en grachten van Brielle. Of Den Briel. Dat mag ook, zeker van de oudere inwoners, die deze nieuwe naam maar niets schijnen te vinden.

www.jetjesdag.nl | Nicolaas/S fotografie | Brielle zoals het vroeger Den Briel tegenwoordig heet |

Op stadswallen, zoals hier in Den Briel vind je bijna altijd wel een windmolen.

In het centrum vinden we nog echt een oude sfeer met veel groen en openbare kunst

De Brielse Dom torent boven de oude stad uit en is bijna overal wel te zien

De Brielse Dom heeft een markante vierkante toren

Het kunstwerk voor de Brielse Dom

Een beetje mos afkrabben kan hier en daar geen kwaad

Jacobskerk

Maandag is de dag van de mobiele telefoon. Eens kijken wie ik daarover kan gaan bellen. Verder wens ik iedereen een prettig weekend met veel zon en weinig sneeuw. Of wel, als je het leuk vindt.

Colofon

Jetje's dag verschijnt in principe elke werkdag. Deze publicatie wordt uitgegeven door Henriëtte Sibie samen met Team Jetje, een ondersteunend team met een wisselend aantal medewerkers.

Bijdragen

Mocht je ook eens een bijdrage aan Jetje's dag willen leveren, dan is dat altijd mogelijk. Er zijn geen kosten aan verbonden, maar er is ook geen sprake van een vergoeding. Het geeft wel een leuke exposure want het weblog wordt goed gelezen. Een verwijzing naar je eigen website of weblog is altijd toegestaan. Affiliatelinks zijn niet toegestaan.

Bij belangstelling of vragen kun je altijd contact opnemen en dan kijken we graag samen met jou wat er mogelijk is. En dat is best veel.