8 september 2021. Dag van de alfabetisering
Je kunt het je nauwelijks voorstellen, maar wereldwijd is alfabetisering nog best een flink probleem. Vandaar de UNESCO er elk jaar op 8 september bij stilstaat, hoe het nu zit met de alfabetisering. En dan wordt er gerapporteerd hoe het nu zit.
 |
| Het befaamde leesplankje |
Vooral in ontwikkelingslanden is de geletterdheid vaak heel laag. Maar als je een kwartiertje gaat lezen op Instagram en Facebook dan slaat ook de schrik je om het hart. Dan is de taalvaardigheid van veel mensen ook zeer laag. Om over grammatica helemaal nog maar te zweigen. Of was het zwijgen? Nou, laten we het maar op het tweede houden, maar ik durf mijn hand er niet voor in het vuur te steken dat de eerste variant nergens voor zal komen.
Het moet heel lastig zijn als je je niet met lezen en schrijven kunt redden. Dat kan ik mij goed voorstellen. Gek genoeg kan ik mij helemaal niet meer herinneren hoe ik vroeger op school lezen heb geleerd. Schrijven nog wel. Letters natekenen tussen lijntjes en dat tot in het oneindige blijven herhalen. Op een gegeven moment gaat het dan vanzelf wel wat eenvoudiger. Maar je moet natuurlijk wel weten WAT je schrijft. Dus dat doe je met woordjes. Maar wat voor woordjes dat waren? Ik zou het eigenlijk niet echt meer weten.
Grappig genoeg is het van de generatie vóór mij een stuk duidelijker. Die maakten gebruik van het leesplankje. Om heel precies te zijn, van het leesplankje van Hoogeveen. Jullie kennen het waarschijnlijk wel, met woorden als aap, noot, mies, wim, zus en - ze waren hun tijd ver vooruit - "Jet". Dat moet haast wel een verwijzing naar de toekomst zijn geweest. Hoe kon men toen weten dat er ooit een Jetje's dag zou komen? Nou ja, daar zullen we het hoofd maar niet over breken.
Het leesplankje van Hoogeveen (Schoolhoofd in Deventer) stamt al uit 1897 en heeft dus heel wat generaties geholpen om de eerste stappen op het gebied van het lezen te zetten. Basis van dit leesplankje is, dat het gebaseerd is op klanken en dat je dus moest leren om die klanken in letters om te zetten. En omgekeerd natuurlijk. Helemaal origineel was Hoogeveen niet. Het leesplankje was van Duitse oorsprong.
Volgens goed gebruik in die tijd was er een Calvinistisch leesplankje en een Katholiek leesplankje. Daar zaten een aantal andere woorden in. Kijk, zo houd je natuurlijk je religieuze verschillen wel in stand. Maar gelukkig kwam "Jet" er ook op voor.
Al met al is het natuurlijk een schande dat laaggeletterdheid in een stinkend rijk land als Nederland nog voorkomt en dat het eigenlijk wereldwijd betrekkelijk weinig aandacht krijgt. Dit des te meer, omdat overal de miljoenen en miljarden over de tafel vliegen voor de meest onzinnige projecten die onze geliefde politici maar weten te bedenken.
Quote van de dag
Dubbelopnames in studio Haaglanden
Vanaf het begin van de fotografie zijn fotografen gefascineerd geweest met het koppelen van foto's. Nu ging dat in het begin met de voor ons nu heel primitieve camera's vanzelf. Je kon je fotografische platen net zo vaak belichten als je maar wilde. Maar dat kon een mooie foto ook volledig verzieken...En dat kon natuurlijk ook niet de bedoeling zijn.
Dus op een gegeven moment gingen de camerafabrikanten daar een oplossing voor zoeken. Meestal moest je eerst een nieuw negatief klaarzetten (bijvoorbeeld met de transporthandel van de camera) voor je opnieuw een foto kon maken. Dat voorkwam natuurlijk vergissingen die je foto bedierven, maar zo maar een dubbelopname maken werd een stuk lastiger. Soms kon je de beveiliging uitzetten, maar dat was zeker niet op alle camera's gebruikelijk.
Nu zijn sommige fotografen creatieve figuren. In donker kon je namelijk nog wel eens iets doen. Je maakte eerst een foto, dan maakte je in het donker de camera open, tilde de film uit het transportmechanisme en haalde de transporthandel om. Dan kon de film weer terug en kon je een dubbelopname maken. Wat je noemt een zeer omslachtige aanpak, nietwaar? De meeste fotografen hadden beslist niet de neiging om zich hier aan te wagen. Dan maar geen dubbelopnamen. Maar er zijn wel opnamen bekend van fotografen die over wel heel veel doorzettingsvermogen beschikten.
Maar de camera met film verdween vrijwel uit beeld. Hier en daar vinden we nog een liefhebber van de geur van ontwikkelaar en fixeer, maar ze zijn zeldzaam aan het worden. En de digitale camera verscheen op het toneel.
Grappig genoeg hadden die digitale camera's meestal dezelfde beveiliging tegen het maken van dubbelopnamen, dan die hun analoge voorvaderen hadden. Daar veranderde niet veel. Maar er kwam nog iets bij, namelijk de nabewerkingssoftware.
Met die software had je de mogelijkheid om bijvoorbeeld een persoon "uit te knippen". Je kreeg dan een foto waar alleen de figuur op stond, maar dan zonder de oorspronkelijke achtergrond. Dan nam je een andere foto en "plakte" de uitgeknipte persoon hier in.
Het luistert allemaal behoorlijk nauw en het is echt een geduldwerkje. Zeker bij vrouwelijke modellen met heel veel wild haar. Want als je dat niet goed uitknipt ziet het er heel onnatuurlijk uit. Maar je kunt er wel leuke dingen mee doen, zoals hier bij foto Haaglanden gebeurd is.
Evert Jan van foto Haaglanden heeft een flinke serie foto's van mij gemaakt, met het doel die voor knip- en plakwerk te gebruiken. Hoe je dat op detailniveau doet, is wat afhankelijk van de gebruikte software maar je kunt niet anders zeggen dan dat het verbluffend goed gelukt is. Ik gebruik de drie Jetje's op theevisite tegenwoordig als achtergrondfoto voor Facebook en ik krijg er heel veel leuke reacties op. Het regent complimenten maar die moeten vooral naar de fotograaf, want die heeft er het meeste aan te doen om dit soort resultaten te krijgen.
In elk geval zijn het hele leuke en bijzondere foto's geworden, waar ik heel blij mee ben.
In elk geval zijn het hele leuke en bijzondere foto's geworden, waar ik heel blij mee ben.
Update
Er kwam nog een aanvulling van de fotograaf:
De wijze waarop dit beeld ontstaan heeft niet te maken met knippen en plakken maar met het doorzichtig maken van delen van een foto.
Je legt drie foto's over elkaar heen. Alleen de bovenste foto is dat zichtbaar. Wat je dan doet ik met een zgn masker en een kwastje, met zwart over een deel van de foto heen schilderen. Alles wat je zwart schildert wordt doorzichtig en dus wordt de onderliggende foto op dat deel te zichtbaar. In dit voorbeeld heb ik dat dus gedaan met drie foto's. Het aardige is dat als je teveel hebt weg geschilderd, je alleen maar de kleur van het kwastje hoeft te veranderen in wit in plaats van zwart, en dan kun je het doorzichtig maken weer ongedaan maken.
Een hele waardevolle aanvulling en leuk om te lezen.
Iedereen die wel eens iets doet met modelfotografie heeft wel eens van Radio Kootwijk gehoord. Daar moet je als model en modellenfotograaf gewoon een aantal keren geweest zijn, anders hoor je er niet echt bij. En dus ben ik er ook weer eens gaan kijken. Kon ik ook mooi even mijn natte was drogen. En het was gelukkig goed weer met zon en wind.
Colofon
Jetje's dag verschijnt in principe elke werkdag. Deze publicatie wordt uitgegeven door Henriëtte Sibie samen met Team Jetje, een ondersteunend team met een wisselend aantal medewerkers.
Bijdragen
Mocht je ook eens een bijdrage aan Jetje's dag willen leveren, dan is dat altijd mogelijk. Er zijn geen kosten aan verbonden, maar er is ook geen sprake van een vergoeding. Het geeft wel een leuke exposure want het weblog wordt goed gelezen. Een verwijzing naar je eigen website of weblog is altijd toegestaan. Affiliatelinks zijn niet toegestaan.
Bij belangstelling of vragen
kun je altijd contact opnemen en dan kijken we graag samen met jou wat
er mogelijk is. En dat is best veel.
Jetje's dag is op vele manieren te bereiken:
Alle foto's uit Jetje's dag staan op Pinterest
Kleinere berichten, foto's, kunstwerken etc. staan hier
Zoekt u een begrip uit de kunst? Een kunstenaar? Een kunststroming? Klik hier
Geen opmerkingen:
Een reactie posten