15 januari 2024. Jetje ziet blauw

Jetje aan het woord

Goedemorgen allemaal op deze blauwe dag

Nee, ik zie niet blauw van de kou vanwege mijn balkon. Maar vandaag is het Blue Monday. "Nee hé," hoor ik iedereen denken. "Niet weer, want dat was vorig jaar ook al." Valentijnsdag, Black Friday en Halloween zijn de "Blue Monday" al voor gegaan. Het zijn dagen ontleend aan de Amerikaanse cultuur die gretig overgenomen worden, waarbij de typisch Nederlandse traditionele dagen en tradities net zo gemakkelijk worden afgeschaft. Ik heb er de afgelopen decembermaand wel eens met verbazing naar gekeken. Maar goed, op "Blue Monday" moeten we nog neerslachtiger te zijn dan anders. Van wie dat moet? Eh..Eh...Eigenlijk van niemand. Maar die dag hoort er kennelijk bij, dus laten we vandaag maar wat extra depri zijn.

Of zijn er toch alternatieven? Misschien moeten we daar eerst maar eens naar gaan kijken.

Ondanks alle droefenis van deze sombere en nare dag wens ik iedereen veel wijsheid en plezier in het kijken naar de onzin die de media over "Blue Monday" over ons uitstorten.

Jullie Jetje

Samenvatting van vandaag

		1. Is "Bleu Monday" weer iets van de paarse broeken van een reclamebureau of is het meer?;
		2. De kleur blauw heeft in elk geval veel invloed op ons leven;
		3. Deventer dreigt niet altijd onder water te lopen;

Blue Monday. Is het een mythe? Of is er echt sprake van echte somberheid?

Waar komt de term "Blue Monday" eigenlijk vandaan?

Elk jaar, op de derde maandag van januari, verschijnt de term "Blue Monday" in de media. Zoals met zoveel dingen wil de media ons namelijk graag inpeperen hoe erg Blue Monday wel niet is en hoe we ons er zo miserabel mogelijk onder kunnen voelen. Deze dag wordt door die media beschouwd als de meest somber makende dag van het jaar. Maar hoe geldig is die bewering eigenlijk? En wat ligt er eigenlijk achter de ogenschijnlijke somberheid op deze specifieke dag?

De oorsprong van Blue Monday

Op zich kennen we de term al langer. In de context van "Ik heb een blauwe maandag als taxichauffeur gewerkt," waarmee we dan aangeven dat het baantje niet al te lang geduurd heeft en waarschijnlijk ook niet echt een succes was. Maar de term "Blue Monday" heeft inmiddels een tweede betekenis gekregen.

De term "Blue Monday" werd in 2005 voor het eerst geïntroduceerd door de Britse psycholoog Cliff Arnall. Arnall ontwikkelde een formule waarbij een aantal verschillende factoren, zoals het grauwe winterse weer, schulden, nog weinig zonlicht, het als gewoonlijk weer mislukken van de goede voornemens en een gevoel van een totaal gebrek aan motivatie, werden meegewogen. De uiteindelijk door Arnall opgestelde formule wees uit, dat de derde maandag van januari de dag was, waarop deze factoren gezamenlijk op hun hoogtepunt zouden zijn. En juist dat alles zorgde er voor, dat de mensen op die dag het meest vatbaar zouden zijn voor somberheid.

Er is de nodige kritiek op de formule van "Blue Monday"

Deskundigen uit diverse vakgebieden hebben echter flink wat kritiek geuit op de wetenschappelijke geloofwaardigheid van Arnalls formule. Het idee dat één enkele dag verantwoordelijk zou zijn voor een algemeen gevoel van neerslachtigheid wordt door vele deskundigen als veel te simplistisch en daardoor als ongeloofwaardig beschouwd. Psychologen wijzen erop dat depressie en somberheid meestal complexe aandoeningen zijn, die niet door een eenvoudige formule kunnen worden voorspeld en die ook aanzienlijk langer dan één dag duren. Hooguit kun je op die ene dag een aantal duidelijk zichtbare zaken aanpakken, die je al een tijdje dwars zitten en waar je tegenaan zit te hikken, zoals dat (een beetje plat) heet.

Wat is Seizoensgebonden Affectieve Stoornis

Hoewel "Blue Monday" misschien een mediagenieke term is geworden onder invloed van snelle marketingjongens, die weer eens een inhaakdag moesten bedenken, is er wel een basis van waarheid als het gaat om de zogenaamde seizoensgebonden affectieve stoornis (SAD). Deze vorm van depressie komt vaak voor tijdens de wintermaanden, wanneer er minder daglicht is. Het gebrek aan zonlicht kan volgens deskundigen invloed hebben op onze biologische klok en ons serotonine niveau. Serotonine is trouwens een neurotransmitter met een overwegend stimulerende werking. Het lage niveau kan leiden tot symptomen van die sterk op depressie lijken.

Gebruik op "Blue Monday" de kracht van positiviteit

We kunnen op "Blue Monday" in bed blijven liggen. Maar het kan natuurlijk ook heel anders. In plaats van ons te laten ontmoedigen door de vermeende en aangeprate somberheid van "Blue monday," moeten we die nare dag juist aangrijpen als een kans om eens wat positieve veranderingen in ons leven aan te brengen. Voorbeelden daarvan zouden kunnen zijn:

Het aanpakken van eventuele schulden of verplichtingen;
Het opstellen van dit keer wél realistische doelen;
Het bewust worden van veel te negatieve emoties;
Eindelijk de dingen te doen die we voor ons uitschuiven;
Ga zelf iets bedenken en doen dat nog op jouw lijstje staat...

Kijk, dan zijn we bezig met actieve en positieve stappen. Het zijn concrete acties, die we op die dag kunnen nemen. En vooral het nemen van actie leidt tot motivatie, ideaal om al die negativiteit eens lekker te doorbreken. We maken tenslotte ook goede voornemens op 1 januari. Waarom zou "Blue Monday" dan niet een mooie dag zijn om de goede voornemens (of wat daar nog van over is,) eindelijk eens ten uitvoer te brengen?

Conclusie:

Hoewel "Blue Monday" misschien niet echt wetenschappelijk accuraat is als de meest deprimerende dag van het jaar, biedt het een mooi aanknopingspunt om na te denken over ons eigen welzijn. In plaats van bijna routinegewijs te vervallen in een staat van somberheid, omdat dit er nu eenmaal bij hoort, kunnen we deze dag goed benutten om ons bewust te worden van onze emoties en de positieve veranderingen die we aan kunnen of moeten brengen in ons leven.

Als dat lukt, dan is "Blue Monday" geen dag van somberheid en neerslachtigheid meer. Maar dan is het juist een dag waarop we het al weer naderende voorjaar omarmen. Waarop we zien dat we de donkerste dagen achter ons aan het laten zijn. Een dag waarop we eindelijk in praktijk gaan brengen wat we ons op 1 januari al hadden voorgenomen.

Zorg dat je maandagavond voldaan over die prachtige, creatieve en effectieve maandag weer naar bed gaat.

De betoverende wereld van blauw

En blauw blauw blauw

Keer ik terug naar jou

Blauw blauw blauw yeah

Blauw (blauw)

refrein uit het nummer blauw van "The scene".

Blauw is overal

In de natuur omringt blauw ons op diverse manieren die bijna altijd zichtbaar zijn. Denk aan de uitgestrekte hemel. Maar ook aan de blauwe spiegeling in meren, de zee en de oceanen. De veelzijdige kleur blauw roept net als de andere kleuren verschillende emoties en associaties op. Blauw staat daarbij bekend als een kleur met een impact die zich uitstrekt over kunst, wetenschap, psychologie en cultuur.

De wetenschappelijke aspecten van de kleur blauw

Laten we eens beginnen met de wetenschappelijk kant. Volgens een stukje modern denken is wetenschap ook maar een mening, maar je moet toch ergens beginnen, nietwaar? En dan maar met de fysieke basis.

1. Optica en de golflengte van de kleur blauw

Blauw behoort tot het spectrum van zichtbaar licht. Het heeft golflengten tussen 450 en 495 nanometer, wat in de wereld van de kleurenleer vrij kort is. Deze kortere golflengte is verantwoordelijk voor de helderheid van de kleur blauw. Er zijn vele tinten blauw. Zoals Hemelsblauw, Koningsblauw, Marineblauw, Turkoois, Ptaloblauw, Kobaltblauw, IJsblauw, Staalgrijsblauw, Oceaanblauw, Pruisisch blauw, Azzurroblauw, Lavendelblauw, Ultramarijn, Ceruleumblauw waar ongetwijfeld termen tussen zitten die door een marketingafdeling van een verfhandel zijn bedacht. Maar het geeft aan dat er veel varianten en kleuren blauwe verf zijn en dat er over is nagedacht.

2. Blauwe pigmenten en materialen

Blauwe pigmenten worden vaak gewonnen uit natuurlijke bronnen, zoals lapis lazuli, maar synthetische pigmenten hebben ook een prominente rol gespeeld in kunst en industrie. Ultramarijnblauw, een zeer kostbaar pigment, werd ooit als waardevoller beschouwd dan goud, maar de natuurlijke pigmenten zijn vaak verdrongen door chemisch knutselwerk. Waarbij je van goede huize moet komen om verschil te zien, dat dan wel. Overigens is Lapis lazuli, dat ook wel lazuursteen wordt genoemd, een ondoorzichtig gesteente dat een intense azuurblauwe kleur heeft. Dit gesteente wordt voornamelijk gewonnen in Afghanistan.

Psychologische aspecten van de kleur blauw

Alle kleuren kennen de nodige psychologische aspecten en invloeden op emotie en welzijn. Dat geldt uiteraard ook voor blauw, maar we pakken er een paar uit:

1. Blauw biedt ons rust en kalmte

Blauw wordt vaak geassocieerd met rust en kalmte. Het kan een kalmerend effect hebben op de geest. Blauw wordt vaak gebruikt in omgevingen waar ontspanning duidelijk gewenst is. Ga maar eens naar een wellness of spa.

2. De invloed van blauw op de productiviteit en onze concentratie

Verschillende studies suggereren dat blootstelling aan de kleur blauw de productiviteit en concentratie kan verhogen. Kantoren maken vaak gebruik van iets blauwe tinten om een stimulerende werkomgeving te creëren. Ook zou deze kleur de focus ofwel de concentratie verbeteren.

Culturele Aspecten van de kleur blauw

En alle kleuren zijn op één of andere manier terug te vinden in de cultuur.

1. De symboliek die uitgaat van blauw

In verschillende culturen heeft blauw uiteenlopende symbolische betekenissen. In sommige samenlevingen wordt het geassocieerd met een vorm van goddelijkheid. En in een andere maatschappij kan blauw als koud en afstandelijk worden beschouwd.

2. Kunst en Mode

De geschiedenis van kunst en mode laat een rijke toepassing van blauw zien. Van de schilderijen van de oude meesters tot moderne modetrends, blauw blijft een populaire en tijdloze keuze.

Natuurlijke aspecten van blauw

1. De kleuring van hemel en water

Blauw domineert de lucht en de oceanen. Dat kan niemand ontgaan. En deze natuurlijke elementen hebben een diepgaande invloed op de menselijke perceptie van de kleur. De uitgestrektheid van de lucht en de diepte van de zee roepen bij veel mensen gevoelens op van oneindigheid en mysterie. Wat ze dan weer koppelen aan het feit dat de mens daarbij vergeleken niet zo heel veel voorstelt.

2. Blauw in de flora en fauna

Veel planten en dieren vertonen tinten blauw in hun pigmenten, waardoor automatisch een vorm van harmonie ontstaat met de ons omringende natuur. Denk aan de intense kleur van blauwe bloemen of de vleugels van exotische vogels.

Conclusie

Blauw is niet zomaar een kleur. Blauw is een emotioneel geladen en cultureel rijk fenomeen. Van de uitgestrekte blauwe hemel tot de levendige pigmenten in kunstwerken, blauw doordringt alle aspecten van ons leven. De invloed van de kleur strekt zich uit over de wetenschap, psychologie, cultuur en natuur. En hierdoor is blauw een kleur die niet alleen mooi is om naar te kijken, maar die ook diepgaande betekenissen en sensaties bij vele mensen oproept.

Herinner je je deze nog?

We gaan vandaag terug naar de Paasdagen van 2021. Veel geel. Dat contrasteert lekker met het blauw van vandaag, nietwaar? Jetje trok in haar mooiste paashazenpakje naar het park, om daar tussen de gele bloemen Pasen te gaan vieren. Wil je Pasen met me mee vieren? Kijk dan op https://jetjesdag.blogspot.com/2021/04/4-en-5-april-pasen.html

Jetje heeft wat paaseieren veroverd

Deventer

Een stad die de laatste weken nogal eens in het nieuws was, is Deventer. En wel omdat de waterstand in de IJssel nogal hoog was. Het leverde voor mij nog wel wat herkenbare plekken op, omdat ik er een paar maanden geleden nog geweest was en wat foto's had gemaakt. En dat was voor een groot deel op dezelfde plek die nu zo'n last van het hoge water had. Maar goed, Deventer is en blijft een leuke, gezellige stad. Hoog water of niet. Zie de foto's hieronder voor de uiteenlopende stad en omgeving.

Morgen is er kennelijk iets met verf. Dat kan wel, want ik heb nogal veel geklust in het afgelopen jaar dat Jetje's dag niet uitkwam. En dan werden er onder het werk ook nog wel eens een paar foto's geschoten.

Colofon

Jetje's dag verschijnt in principe elke werkdag. Deze publicatie wordt uitgegeven door Henriëtte Sibie samen met Team Jetje, het team dat haar ondersteunt. Het team bestaat uit een wisselend aantal medewerkers. Team Jetje is inmiddels ook in te zetten voor ander schrijf- en fotografiewerk, waar bijvoorbeeld een regionale krant al gebruik van maakt. Voorwaarde is wel dat je in de kunst of de fotografie bezig bent.

Bijdragen

Mocht je ook eens een bijdrage aan Jetje's dag willen leveren, dan is dat altijd mogelijk. Er zijn geen kosten aan plaatsing verbonden, maar er is ook geen sprake van een vergoeding. Het geeft jouw werk wel een leuke exposure. Want dit weblog wordt goed gelezen. Een verwijzing naar je eigen website, weblog, Facebookpagina en vergelijkbaar is altijd toegestaan maar liever geen affiliate links.

Bij belangstelling of vragen kun je altijd contact met me opnemen en dan kijk ik graag samen met jou wat er mogelijk is. En dat is wat mij betreft best veel.