8 april. Jetje lost het wel op dag
| Het rusteloze brein zoekt gedreven naar de juiste oplossing, of je het nu zelf bewust wilt of niet; | ||
| Het verschijnsel van de levende en dode schilderijen verklaart de verschillen tussen kunstenaars; | ||
| De Biesbosch is één van de bekendste natuurgebieden van Nederland, vastgelegd door Mari Kapteijns. |
 |
| Kijk nu eens. Een aantal dozen. Zouden ze zwaar zijn? |
Wat zegt het als men je ergens goed in vindt?
"Je bent daar best goed in," zei deze week iemand tegen me toen ik een oplossing wist voor een probleempje. Ik voel me altijd wat ongemakkelijk onder dat soort opmerkingen. Oh, de maker van de opmerking zal het zeker gemeend hebben. Ik moet het ook positief zien en als een vorm van een compliment opvatten. En toch...Wat is dat dan, ergens goed in zijn?
 |
| Nou, deze doos kan nog wel op deze stapel erbij |
In het algemeen betekent het alleen maar dat je het misschien beter doet dan wat algemeen gebruikelijk is. Zeg dat je wat beter in iets bent ,dan wat de gemiddelde persoon in je omgeving doet. Want er zullen altijd mensen zijn, die veel en veel beter zijn dan jijzelf, nietwaar?
"Waar ging het ook al weer over?" Over een oplossing voor een probleempje waar betrokkene al een hele tijd mee rond liep. Een probleempje dat met een andere manier van kijken en een eenvoudige oplossing al te verhelpen was. De betreffende persoon vond het maar een bijzonder gave als jij zo gemakkelijk oplossingen voor problemen kon bedenken, waar je een paar minuten eerder nog nooit mee bezig was geweest. Of ik dan spontane invallen of zoiets kreeg?
 |
| Wat zou er eigenlijk inzitten? Als vrouw ben ik natuurlijk wel heel nieuwsgierig |
En ja, inderdaad werkt het zo wel. Veel kunstenaars schijnen dat wel te herkennen. Je wordt met een probleem geconfronteerd, je ziet iets op straat dat je niet kent, iemand vertelt je iets bijzonders, je leest iets dat je nog nooit gelezen had, je ziet iets op de televisie of op YouTube dat je nog nooit gezien had.
 |
| Nou, ik weet wat er in zit. Dat is een hele opluchting |
En dan begint er in je brein iets op gang te komen. Dat onbekende feit, waar je tegenop loopt, komt los van de omgeving. Het komt uit de context, zou je wat formeel mogen zeggen. Het nieuwe feit gaat dan een totaal eigen leven leiden en daar komen de vreemdste oplossingen uit tevoorschijn. "Hé, dat is handig," zouden veel mensen zeggen, maar dat is nog maar de vraag. Want het heeft duidelijk verschillende kanten.
 |
| Zo lijkt het wel een spreekgestoelte. Kan ik het mensdom toespreken. Dat zou best nuttig voor ze zijn |
Het maakt niet uit of je het nu zelf wilt of niet, je brein pakt het probleem, dat eigenlijk niet eens het jouwe is en dat je ook niet interesseert, laat staan dat het je bezig houdt, bij de kop en begint het automatisch uit allerlei hoeken te bekijken. Er worden allerlei mentale conclusies getrokken en soms wel en soms niet ergens intern genoteerd om eens lekker verder door te nemen en uit te kauwen. Het probleem, waarvan je brein vind dat het opgelost moet worden, gaat lekker zelfstandig in je hoofd rond malen.
 |
| Zo, neem daar maar plaats en dan goed luisteren wat ik jullie te vertellen heb |
Het ergste zijn dan de problemen die je zelf steeds helderder voor ogen krijgt, maar die anderen helemaal niet zien. Die kijken naar je, als kippen naar het onweer, als je probeert uit te leggen wat je aan het doen bent en wat jou bezig houdt. In het gunstigste geval krijg je te horen "dat dit toch helemaal jouw zaken niet zijn? Waar maak je je toch druk om?" Het is waar. Het zijn mijn zaken niet, het zijn de zaken die mijn brein zich eigen heeft gemaakt en waar het een vrolijk potje mee aan het stoeien is. En waarbij het brein wel steeds pogingen doet om het tot "ons probleem" te maken. Ofwel ik moet de problemen, invallen en oplossingen van mijn brein overnemen. Ik moet er mee bezig zijn. Of ik dat wil of niet.
Als je ouder word ga je het proces in je hoofd steeds meer herkennen. Je begrijpt dat mensen je soms afwezig vinden, terwijl je dat naar je eigen idee helemaal niet bent. Je leert ook, dat het vooral gebeurt als je niet direct inslaapt, zodat je brein zijn kans grijpt en alles eens lekker door gaat nemen en flink herkauwen. Het is tenslotte niet de bedoeling dat dit probleem van het brein niet opgelost gaat worden.
 |
| Er zit toch verder niets onder? Een klerenhanger bijvoorbeeld? Ik kijk nergens gek meer van op |
Of je dan soms niet gek wordt van jezelf? Van die grote massa gedachten, invallen, ideeën en noem maar op, wat je brein allemaal aanmaakt? Ja, dat gevoel heb je soms wel eens. Iets heel anders doen wil wel eens helpen. Of je gaan verdiepen in iets nieuws. Dat helpt ook, al kijkt dan de omgeving daar ook wel weer vreemd naar. Alles opschrijven, dat wordt ook wel eens als een oplossing gezien.
Misschien moet dat rusteloze brein hier ook maar eens naar gaan kijken hoe dat opgelost moet worden.
De Biesbosch
De Biesbosch is een uniek natuurgebied, dat zijn aparte flora en fauna te danken heeft aan het wisselend instromen van zoet en zouter water. De Biesbosch is ooit ontstaan door een dijkbreuk, veroorzaakt door de Sint-Elisabethsvloed van 1421. De Sint-Elisabethsvloed was een watersnoodramp in Zeeland, Holland en Vlaanderen die plaatsvond op of rond 19 november 1421, de naamdag van Sint-Elisabeth. De oorzaak was vergelijkbaar met de ramp van 1953 alleen was er in 1421 ook nog sprake van extreem hoge waterstanden in de rivieren. Het huidige gebied van de Biesbosch is niet van de ene op de andere dag ontstaan, daar zijn honderden jaren overheen gegaan.
De onderstaande foto's van het gebied zijn van Mari Kapteijns, op Facebook te bereiken op https://www.facebook.com/mari.kapteijns.54
Levende en dode schilderijen
Herken je dat? Als je op een expositie of bijvoorbeeld in een galerie loopt, dan vallen bepaalde schilderijen je direct op als je binnenkomt. Andere schilderijen hebben de grootste moeite om eventjes je aandacht te trekken. Het is vaak niet eens echt te zeggen waarom dat is. En toch is het wel interessant. Want het kan je carrière als beeldend kunstenaar maken en breken.
Een bevriend kunstenaar schildert prachtige portretten. Levensecht, het lijken wel portretfoto's. Heel knap en kunstig. Het werk is supergedetailleerd, er zit geen ooghaartje verkeerd. Met één vreemd verschil. De afgebeelde personen lijken overleden. Het zijn op een vreemde manier uitdrukkingsloze gezichten, zonder dat je nu direct kunt zeggen wat er mis mee is. Een persoon op een foto of een geschilderd portret moet op enigerlei wijze met ons communiceren. We moeten het gevoel hebben dat er meer is dan het eenrichting contact dat er van nature is. En dat "meer", dat dient de kunstenaar in het kunstwerk te leggen.
Een ander geval, een autodidact kunstenaar die pastels maakt. Hier worden slechts een paar lijnen gezet. De vergaande detailleringen en uitwerking van de kunstenaar uit het vorige verhaal ontbreekt hier volkomen. En niet alleen zie je direct om wie het gaat, het geeft ook op hetzelfde moment het gevoel van een band met de afgebeelde persoon. Alsof je die man of vrouw al vele jaren kent. Een heel curieus verschijnsel.
Dit zijn dan voor de hand liggende voorbeelden van portretten. Maar er zijn meer voorbeelden. Landschappen waarin je de wind als het ware kunt voelen. Waarbij je de afgebeelde rivier hoort ruisen. Waarbij je de niet eens afgebeelde vogels als het ware kunt horen fluiten. Een landschap dat je het gevoel geeft dat je er in rond loopt. Dat je er bij bent. Andere landschappen zijn veel meer documentair van aard. Je kunt als toeschouwer zien hoe het er op dat moment uit zag. Meer niet.
Neem een schilderij van een bos bloemen, waarbij je de geur van de bloemen als het ware kunt ruiken. Ook die schilderijen bestaan en je kent er vast wel voorbeelden van.
Kennelijk is het de kunst die de kunstenaar moet beheersen, om de verschillende zintuigen van de kijker naar je kunstwerk aan het werk te zetten. Dat je als kunstenaar zelf een gevoel krijgt, hoe je dat moet bereiken. Want daar is niet echt een recept voor te vinden. Waarschijnlijk draait het allemaal maar om kleinigheden. En dat zijn dan de kleinigheden. die de ene kunstenaar in het werkstuk verwerkt en de andere juist niet. Maar het maakt wel het verschil.
Het is een aspect van de kunst, dat je alleen maar kunt leren met veel te kijken. Naar het werk van anderen en heel kritisch naar het werk van jezelf. Leer het verschil tussen een dood en een levend schilderij. Kijk wat er nu precies gedaan is, om leven in de geschilderde materie te krijgen, zodat ook verschillende zintuigen worden aangesproken.
Pas op het moment dat jouw schilderijen op een expositie de werken worden die er direct uitspringen en waar mensen extra lang en aandachtig bij blijven kijken, dan ben je in je opzet geslaagd. Dus dat is een goede graadmeter. Let vooral op de degenen die binnenkomen. Let op waar hun aandacht direct naar toe gaat. Zorg dat ze als eerste naar jouw schilderij toe komen.
Het is weer weekend. Maandag ga ik een oude kantoorkast opruimen. Ik ben benieuwd wat er tevoorschijn komt. Colofon
Jetje's dag verschijnt in principe elke werkdag. Deze publicatie wordt uitgegeven door Henriëtte Sibie samen met Team Jetje, een ondersteunend team met een wisselend aantal medewerkers.
Bijdragen
Mocht je ook eens een bijdrage aan Jetje's dag willen leveren, dan is dat altijd mogelijk. Er zijn geen kosten aan verbonden, maar er is ook geen sprake van een vergoeding. Het geeft wel een leuke exposure want het weblog wordt goed gelezen. Een verwijzing naar je eigen website of weblog is altijd toegestaan. Affiliatelinks zijn niet toegestaan.
Bij belangstelling of vragen kun je altijd contact opnemen en dan kijken we graag samen met jou wat er mogelijk is. En dat is best veel.
Jetje's dag is op vele manieren te bereiken:
Alle foto's uit Jetje's dag staan op Pinterest
Natuurlijk ook te vinden op Linkedin
Kleinere berichten, foto's, kunstwerken etc. staan hier
Zoekt u een begrip uit de kunst? Een kunstenaar? Een kunststroming? Klik hier
Meer onderwerpen vinden? Gebruik de index!
Op je blog staat een interessant artikel over ons 'rusteloze brein'. Daar zijn heel wat boeken over geschreven. Ik noem er een paar. Bijvoorbeeld het boek "Wij zijn ons brein' van Dick Swaab en als reactie daarop het boek 'Wij zijn toch geen brein' van Alva Noö. En ook Margriet Sitskoorn schreef hierover bijzonder interessante boeken zoals v.b. 'Passies van het brein' en 'Het maakbare brein'. Ben je al wat ouder? Lees eens 'Het seniorenbrein' over de ontwikkeling van onze hersenen na ons vijftigste. En verder? Een mooie serie foto's van Jet op haar blog met een mooie kleurstelling en compositie.
BeantwoordenVerwijderen