21 maart 2022. Jetje duikt in de wereld van de poëzie

		Jaarlijks is er een dag van de poëzie en daar moet Jetje's dag natuurlijk wel een bijdrage aan leveren;
		Einstein ging er van uit dat de domheid van de mens wel eens oneindig kon zijn;
		Den Haag is niet zo ver bij mij vandaan en het is er goed toeven.

www.jetjesdag.nl | Model Henriëtte Sibie | Nicolaas/S fotografie | Jetje duikt in de wereld van de poëzie|

Poëzie is minder populair dan proza

Laten we eerlijk zijn, waar de meeste mensen nog wel eens een goed boek van de plank willen pakken, is het lezen van gedichten, van poëzie dus, veel minder populair. Poëzie kent beslist een grote schare aanhangers. Maar waar dat bij boeken vaak wel meevalt, kent poëzie ook de nodige tegenstand.

Proza is het geschreven woord

Bij geschreven woord zoals boeken spreken we van proza. Als proza kun je iedere tekst zien, die is geschreven of gesproken in de vorm van gewone taal. Ook de folder van de kruidenier en de gebruiksaanwijzing van de blikopener zijn wat dat betreft een vorm van proza. Zodra bij proza inhoud van de tekst gaat verschuiven naar de vorm en deze vorm een belangrijk onderdeel van de tekst gaat worden, is er sprake van poëzie. In feite mogen alle taalregels die bij proza nog een grote rol spelen, vergeten worden. De indeling en de grammaticale kant spelen geen enkel rol meer bij poëzie.

Geen regels? Dat is gemakkelijk!

Als er zo weinig regels op taalgebied meer overblijven, dan zou je bij een eerste oppervlakkige beschouwing denken, dat het schrijven van poëzie buitengewoon simpel zou moeten zijn. Het tegendeel is echter waar. Waar er geen regels zijn, zal de dichter die moeten maken. En wel zo, dat de lezer zijn gevoelens die hij uit wil drukken, over kunnen nemen. Een goed gedicht zal zoveel mogelijk het gevoel en de waarnemingen van de dichter uitdrukken en overbrengen naar de lezer. Net als bij andere kunstvormen kun je niet spreken van een "goed" of een "slecht" gedicht. Dat kan niet bij een kunstvorm die niet aan regels hoeft te voldoen. Maar je kunt een gedicht wel mooi of wat minder geslaagd vinden. Dat is een kwestie van persoonlijke smaak en die is altijd goed.

Kijk uit voor kale kitsch

En zoals een schilderij kitscherig en over de top kan zijn, geldt dat ook voor gedichten. Die kunnen heel goed aan dezelfde kwaal leiden. Zeker als er overmatig gebruik gemaakt gaat worden van overdreven poëtische woorden. En dat zal het aantal mensen dat er waardering voor heeft snel doen afnemen. Maar ook dat is bij andere kunstvormen niet anders. Wel zit er vaak een taalkundige vondst in een gedicht. Dat houdt de lezer of luisteraar bij de les.

Dit rijmt niet, dus dat is geen goed gedicht

Voor veel mensen moet een gedicht op de eerste plaats rijmen. Dat rijmen is gebleven, uit de tijd dat er met Sinterklaas grote gedichten werden geschreven. Die moesten altijd zoveel mogelijk rijmen, wat dan tot hoogstandjes leidde als: "Het gaat nu heel goed op school, en daar heb je heel veel jool." Inderdaad, er rijmt niet zoveel op "school". Rode kool misschien, maar dan krijg je al een heel vrije vorm van je gedicht en dat is dan niet meer volgens de traditie. Het zou slecht scoren op Sinterklaasavond.

Om echt te rijmen, moet je raar met woorden gaan lijmen

Maar dit soort gedichten hebben wel het idee gevormd van veel mensen, namelijk hoe een gedicht er uit zou moeten zien. Rijmt het niet? Dan is het geen goed gedicht! Dat is dan de mening. Wat kort door de bocht, maar dat zien we wel vaker, nietwaar? Rijmen mag wel, als het de tekst verder ten goede komt. Maar verder heeft het rijmen niet echt een functie in de poëzie.

Verschillende kunstvormen laten zich goed combineren

Kunst kun je leren zien. Als je dat zelf wilt tenminste. En zo kun je ook poëzie gaan waarderen door je er in te verdiepen. Poëzie laat zich heel goed combineren met andere vormen van beeldende kunst. Verschillende vormen van kunstuitingen kunnen elkaar dan uitstekend versterken.

Groepsgedrag ofwel kudde-instinct

Einstein, toch niet de eerste de beste als het op denken aankomt, sprak ooit eens de woorden: "Er zijn twee dingen oneindig. Het ene is het heelal en het andere de domheid van groepen mensen. Maar van het heelal ben ik niet helemaal zeker"

Mensen begrijpen zichzelf niet meer

Groepsgedrag van mensen heeft een eigen dynamiek. Het meest kenmerkende is dat verstandige en rationele mensen mee gaan doen met activiteiten waar ze later helemaal niets meer van begrijpen. Ze weten echt niet meer wat ze overkomen is en kunnen hun vreemde gedrag niet meer verklaren.

Het kuddegedrag is bijna 200 jaar geleden al beschreven

We zien het op allerlei gebied terug, vooral als we het hebben over manieren om snel rijk te worden. Dat verschijnsel is verre van nieuw. Een toonaangevend boek op dit gebied is Extraordinary Popular Delusions and the Madness of Crowds. Dit is een geschiedenis van allerlei soorten dwaasheid van groepen mensen, geschreven door Charles Mackay, gepubliceerd in 1841(!) ofwel rond de 180 jaar geleden.

Het kuddegedrag veroorzaakt bijvoorbeeld de koersschommelingen op de beurs

Het kuddegedrag, zoals het genoemd wordt, is verantwoordelijk voor idiote schommelingen op de effectenbeurs en bijvoorbeeld in de wereld van het cryptogeld. Door tegen de stroom in te roeien kun je in beide werelden een leuke cent bijverdienen, maar je kunt dat alleen doen als je het voor jezelf doet. Geen bank of beleggingsadviseur zal dit aandurven. Niet omdat ze de mechanismes niet kennen. Integendeel. Maar het volgen van een eigen koers wordt niet geaccepteerd door de klanten. Die klanten willen gewoon dat de bank doet wat iedereen doet.

Meedoen is het belangrijkste

De angst van mensen om een voordeel mis te lopen, dat anderen uit de sociale groep wel hebben, is extreem groot. Een loterij als de postcodeloterij is daarop gebaseerd. Je buren zullen "de straatprijs" maar winnen en jij doet niet mee. Daar moet je toch niet aan denken? En dus doen we ook mee. Al weten we dat de kans op een prijs te verwaarlozen klein is. Als we maar de zekerheid hebben dat we ook met de groep mee kunnen doen. Die zekerheid mag best wat geld gaan kosten.

Het gedrag komt uiteindelijk uit de mammoetworst

Het grappige is, dat iedereen die druk voelt. Dat komt, omdat ons onderbewuste vanuit de oertijd geprogrammeerd is om mee te doen met groepen. Toen uit een vorm van overleven. Want alleen kon je een mammoet niet tot mammoetworst vermalen, maar met een groep kon dat wel. De groep was je voornaamste garantie tot overleven. En zoals zovele drijfveren, is deze dus vanuit de oertijd in ons interne systeem terug te vinden.

Kijk uit voor het kuddegedrag. Het loont eigenlijk nooit

Kijk daarom permanent uit voor de val van "iedereen doet het, dus laat ik het ook maar doen." Dat ligt meer op de loer dan je denkt, omdat je onderbewuste daar dus lekker aan mee wil gaan doen.

Fietsen op frituurvet

Uw luchtfietser had de laatste weken soms het vreemde gevoel, dat hij boven een samenleving fietste die constant aan het patat bakken was. Overal hing een vage lucht van frituurvet. Vreemd.

Wat ook vreemd was, is de situatie in de supermarkt waar hij gisteren even langs fietste voor nieuw mineraalwater voor in zijn bidon. Die supermarkt had de bordjes van twee jaar geleden weer uit de oud-papierbak gehaald. "Maximaal twee per gezin" stond daar op en was toen heel toepasselijk met de toiletrollen. Maar daarna had hij ze niet meer gezien.

De bordjes hingen op een heel leeg schap. Maar wat was men dan nu aan het hamsteren geslagen? Had Rutte weer aangeraden om iets beslist NIET te hamsteren? Zodat iedereen acuut in beweging was gekomen? Als je naar de bordjes op de schappen keek, dan zag je dat het om zaken als slaolie, vloeibaar frituurvet en dergelijke ging. Het was schoon op. Geen fles meer te vinden. De bitterballen en kroketten zullen eventjes moeten wachten. Het is niet anders. De bakolie heeft een nieuw doel gevonden.

Nu heeft de fiets van Uw luchtfietser geen diesel nodig, dus het was allemaal een beetje langs hem heen gegaan. Maar het is wel logisch. Een diesel rijdt min of meer op dit soort oliesoorten. En kennelijk zijn er inderdaad mensen, die bij de huidige prijzen in Nederland hun Mercedes aftanken met 80 flessen frituurvet. Geen wonder dat de atmosfeer zo naar een mislukte snackbar ging ruiken!

Ergens is het best zielig als je op een dergelijke manier een paar euro wilt verdienen. Je rijdt in een peperdure auto en gaat dan jezelf voor gek zetten bij de kassa van de supermarkt met je dagelijks toegestane portie van twee flessen slaolie.

Nee, dan liever de fiets. Zou je trouwens ook patat kunnen bakken in dieselolie als dat straks weer wat goedkoper wordt?

Den Haag

Ik kom nog wel eens in Den Haag, het is niet zo ver van mijn woonplaats. Alleen parkeren is er vaak bizar en dat ontmoedigt nog wel eens. Maar de stad heeft een leuk winkelcentrum dat steeds vernieuwd en uitgebreid wordt. Ik heb heel veel poseerwerk in Den Haag gedaan en dat had grappige resultaten, namelijk dat je op straat herkend en aangesproken werd. Vooral in Den Haag en Leiden was dat altijd heel sterk. Nu ik het poseerwerk op een lage pit gezet heb, zal dat natuurlijk wel minder gaan worden. Nou ja, daar komen weer andere leuke dingen voor in de plaats.

Oude en nieuwe gebouwen wisselen elkaar af

Soms denk je dat je in Manhattan rondloopt

Het Mauritshuis, heb ik leuke herinneringen aan

De gevangenpoort, een gebouw met een geschiedenis

www.jetjesdag.nl | Nicolaas/S fotografie | Den Haag, mooie stad achter de duinen...

Het binnenhof, voorlopig een paar jaar buiten gebruik voor groot onderhoud

Morgen is het uitverkoop. Van wat dan? Van oude pillen. Zo goed als nieuw. En je hoeft niet eens naar de pillenbrug in Amsterdam

Colofon

Jetje's dag verschijnt in principe elke werkdag. Deze publicatie wordt uitgegeven door Henriëtte Sibie samen met Team Jetje, een ondersteunend team met een wisselend aantal medewerkers.

Bijdragen

Mocht je ook eens een bijdrage aan Jetje's dag willen leveren, dan is dat altijd mogelijk. Er zijn geen kosten aan verbonden, maar er is ook geen sprake van een vergoeding. Het geeft wel een leuke exposure want het weblog wordt goed gelezen. Een verwijzing naar je eigen website of weblog is altijd toegestaan. Affiliatelinks zijn niet toegestaan.

Bij belangstelling of vragen kun je altijd contact opnemen en dan kijken we graag samen met jou wat er mogelijk is. En dat is best veel.