22 november. Jetje gaat zwart wit

		Zwart-wit is voor velen begonnen met kleverige zakjes met droppoeder;
		Op Art is een kunstrichting uit de jaren '60 waar zwart en wit een bijzondere rol in vervulden;
		December is voor luchtfietsers een gevaarlijke maand door rondvliegend vuurwerk.

Zwart en wit kennen veel associaties

Als kind kende je vroeger het begrip "zwart-wit" al. Het was een soort snoep. Een langwerpig kunststof zakje of een soort rietje met droppoeder er in, waar je dan op zuigen kon. Wat een heerlijk geklieder op kon leveren. De eerste associatie van het begrip zwart-wit zal dan ook bij veel wat oudere mensen dit droppoeder zijn. Maar vandaag zoeken we het met zwart-wit in een andere richting.

Denken we aan maximaal contrast, dan komen zwart en wit al snel om de hoek kijken. Kleuren mag je het beide niet noemen, want dat zijn het volgens de kleurenleer niet. Wat niet weg neem, dat zowel zwart als wit in de kunst veelvuldig worden gebruikt.

Denk bijvoorbeeld aan de richting van de "op art". Op art is een richting in de schilderkunst van de 20e eeuw. Op art werd vooral bekend in de jaren 1963-1966. De term is een afkorting van het Engelse begrip "optical art". De naam komt voort uit het feit dat deze kunstvorm lijkt te spelen met verschillende optische illusies. Het is de dus de kunst van het werken met optische illusies. En die werden vaak gecreëerd met harde contrasten. En als je het over harde contrasten hebt, dan komen zwart en wit al weer snel in beeld.

Hoewel de kunstrichting van de op art pas in de jaren zestig doorbrak, was deze in feite al een stuk ouder. De basis is gelegd door schilders in Frankrijk, met name in Parijs. Dit was rond de tweede wereldoorlog. In die tijd werd er al druk met optische illusies geëxperimenteerd. Maar het echte hoogtepunt was toch de tentoonstelling The Responsive Eye in het Museum of Modern Art in New York in 1965. In die tijd werd op art ook in de mode een begrip.

Het grafische werk van de Nederlander Escher wordt ook wel als voorbeeld van op art gezien. In zijn grafische werk wordt eigenlijk alleen zwart en wit gebruikt ,waarbij door het gebruik van arceringen de mogelijkheid van grijstinten wordt gemaakt.

Maar de combinatie zwart en wit is los van de kunstwereld op veel punten in de samenleving terug te vinden. Soms worden zwart en wit bewust tegenover elkaar gezet om het begrip "tegenstanders" visueel vorm te geven. Denk daarbij bijvoorbeeld aan een schaakspel of een damspel.

Helaas zijn er dan ook groepen mensen die daar de conclusie uit wensen te trekken dat je zwart en wit dan ook als huidskleur wel tegenover elkaar kunt zetten. Waarschijnlijk een van de domste standpunten in de maatschappij die je maar kunt bedenken. Alsof de kleur van je huid iemand een beter of een slechter mens maakt. Te belachelijk voor woorden.

Quote van de dag

Uit een nummer van Frans Boeijen

Kaboem!!

De maand december is voor ons luchtfietsers altijd wat gevaarlijker, omdat je dan lastig wordt gevallen met een soort raketaanvallen in de vorm van vuurwerk. Altijd even uitkijken waar je fietst in dat geval. Maar niet alleen in de grote stad, ook hoog in de lucht houden fietsers niet van opletten of uitkijken. En ze houden al helemaal niet van regels. En die afkeer van regels zal er ook voor zorgen dat een luchtfietser niet snel iets zal verbieden, ook al vliegen de stukken vuurwerk je dan ook een tijdje om de oren.

Onze grote leider in Den Haag, die duizend bloemen doet bloeien, had dat idee kennelijk ook en wilde vuurwerk dit jaar gewoon toestaan. Misschien wilde hij ook wel stiekem een rotje bij zijn politieke tegenstanders in de brievenbus stoppen. Maar hij had buiten de burgemeesters gerekend, die knallen en plezier maken helemaal niet zien zitten. De volle ziekenhuizen werden dus als argument in de strijd gegooid. Want volle ziekenhuizen zijn altijd prijs in deze coronatijden.

Ok, iemand die zijn vingers er af geknald heeft of de resten van een oogbal op straat moet gaan zoeken zal wel in een ziekenhuis terecht komen. Maar dat zal geen dagen of zelfs weken zijn, zoals bij een coronapatiënt. Het is vooral de spoedeisende hulp, die het druk met dit soort vuurwerkschade heeft. Trouwens, vorig jaar was het vuurwerk om dezelfde reden ook al verboden en dat was toen niet echt merkbaar, daar hoog in de bewolkte en koude decemberlucht.

Logisch ook, want het meeste vuurwerk is hier in de regio illegaal. Dankzij de handel in bloemen en bollen met het Oostblok. Met vrachtwagens vol wordt het vanaf eind augustus aangevoerd en op een aantal bekende punten in de regio vrij openlijk verhandeld.

Dat is natuurlijk iets dat volgens goed Nederlands gebruik verboden is, maar verder niet gecontroleerd, laat staan gehandhaafd wordt. De handel in deze explosieven wordt uiteraard gedoogd. De politie heeft ook hier als gewoonlijk "andere prioriteiten." En het handhaven van een verbod van wat dom geknal rond oudjaar valt zeker niet onder die prioriteiten. Ook wel weer logisch.

Ach, uw luchtfietser is ook jong geweest. En klierde toen ook wel eens met vuurwerk, dat ook toen al illegaal bij een fotowinkel in Noordwijk werd ingeslagen. Maar het kaliber dat in de jeugdjaren van uw luchtfietser werd gebruikt haalde het qua explosieve kracht in de verste verte niet bij de handgranaten die tegenwoordig worden gebruikt. Iets er mee vernielen lukte niet eens, al zou je het gewild hebben. Dingen vernielen "omdat het kan" was toen nog niet zo populair als nu.

De "kanonslag" van Kats vuurwerkfabriek uit Leiden was het zwaarste knalwerk dat te koop was. De kanonslag was bij uitstek geschikt om hondendrollen op te blazen. Die lagen toen nog gewoon in grote hoeveelheden op het trottoir. De bezitter van het blafbeest hoefde toen nog niet met een rol boterhamzakjes achter zijn huisdier aan te wandelen. En het was altijd interessant om te kijken hoe ver de spetters kwamen. Vooral bij witte auto's kon je dat gemakkelijk controleren. Het was dus zeker geen vernielzucht maar meer een soort wetenschappelijk experiment. Veel schade gaf het ook niet. Een goede bui regen deed hierbij wonderen. En afstand houden deed je bij deze experimenten sowieso wel. Ach ja, jeugdsentiment, zullen we maar denken.

Inmiddels hoort uw luchtfietser de doffe dreunen van de cobra8 al weer enkele maanden vanaf het aardoppervlak omhoog komen. Zeker als hij later op de avond voor het slapen gaan nog een rondje fietst.

Nee, ook dit jaar zal het op het punt van vuurwerk weer geen rustig oud- en nieuw worden.

Mari Kapteijns

Alle onderstaande foto's zijn gemaakt door Mari Kapteijns in de Biesbosch

Foto is door een raam gemaakt

Alles moet geleerd. Ook modelfotografie. Laten we daar morgen eens een speciale uitgave van Jetje's dag aan wijden.

Colofon

Jetje's dag verschijnt in principe elke werkdag. Deze publicatie wordt uitgegeven door Henriëtte Sibie samen met Team Jetje, een ondersteunend team met een wisselend aantal medewerkers.

Bijdragen

Mocht je ook eens een bijdrage aan Jetje's dag willen leveren, dan is dat altijd mogelijk. Er zijn geen kosten aan verbonden, maar er is ook geen sprake van een vergoeding. Het geeft wel een leuke exposure want het weblog wordt goed gelezen. Een verwijzing naar je eigen website of weblog is altijd toegestaan. Affiliatelinks zijn niet toegestaan.

Bij belangstelling of vragen kun je altijd contact opnemen en dan kijken we graag samen met jou wat er mogelijk is. En dat is best veel.