30 mei 2025. Nr. 387

De rook om Jetje's hoofd is verdwenen

Jetje aan het woord

Goedemorgen allemaal op deze mooie dag vol mogelijkheden en nieuwe kansen

"Valt het je op dat de zon feller schijnt, als de rook om je hoofd is verdwenen,"

zong de bekende zanger Boudewijn de Groot al in 1968, in het prille begin van zijn indrukwekkende carrière. Het lied ging duidelijk over de vele veranderingen in je leven als die rook eerst maar eens weg was. In de fotoshoot van vandaag van "Studio Haaglanden" in Katwijk vinden we die rook nog terug. Die is er duidelijk nog. Maar met alle veranderingen die op dit moment gerealiseerd gaan worden, zal die rook snel genoeg verdwenen zijn. Ik ben benieuwd hoe dat aan zal gaan voelen. Het was een metafoor voor het feit dat je weer helder moest gaan denken volgens de schrijver van het lied. Anderen interpreteerden het dat het belangrijk was om van depressieve gevoelens af te komen.

De foto's van het eerste artikel zijn van Foto Haaglanden uit Katwijk

Jullie Jetje

Samenvatting van vandaag

		1.Surrealisme en muziek;
		2. We gaan op de zoek naar de echte diepgang;
		3. En als we die diepgang gevonden hebben gaan we nog even op bezoek in Medemblik. .

De invloed van het surrealisme op de muziek van de jaren ’60

De artistieke stroming van het surrealisme is geboren in de jaren '20 van de vorige eeuw. Het was bedoeld als een artistieke en literaire beweging. Hoewel het ook een soort protest was tegen de extreme slachtingen van de Eerste Wereldoorlog, had deze stroming ook als doel om de grenzen van elke redelijkheid te doorbreken. Belangrijk voor de deelnemers was om het onderbewuste te bevrijden.

Kunstenaars en artiesten werden geïnspireerd door psychoanalyse en dromen. En daarmee bracht het surrealisme een wereld voort waarin alle logica werd losgelaten, zodat de meest onverwachte combinaties volop de ruimte kregen. Hoewel het surrealisme zijn oorsprong vond in de beeldende kunst en literatuur, reikte zijn invloed veel verder. Tot in de muziek van de jaren ’60, een decennium van culturele omwenteling en creatieve bevrijding.

Wat is het surrealisme?

Het surrealisme werd officieel gelanceerd met het manifest van André Breton in 1924. De stroming stelde dat de ware creativiteit voortkomt uit het onderbewuste. Dromen en spontane associaties bevatten een diepere waarheid dan onze veel te rationele gedachten. Kunstenaars als Salvador Dalí, Max Ernst en René Magritte zorgden voor verstorende, droomachtige beelden die conventies uitdaagden. In de literatuur experimenteerden schrijvers met automatische schrijftechnieken en volslagen onlogische wendingen. Het surrealisme was een oproep tot vrijheid. Het was een oproep die in de jaren ’60 opnieuw luid en duidelijk weerklonk.

De geest van de jaren ’60

De jaren ’60 waren een tijd van revolutionaire verandering: De burgerrechtenbeweging, anti-oorlogsprotesten, seksuele bevrijding en het ontstaan van de tegencultuur. De jeugd zocht naar alternatieve manieren van leven en uitdrukking, weg van het in hun ogen knellende conformisme van de jaren ’50. De muziek werd daarbij een krachtig middel van verzet en verbeelding. En het surrealisme, met zijn droomlogica en symboliek, bood een ideale voedingsbodem voor een creatieve explosie.

Surrealistische invloeden in de muziek van de jaren ’60

1. Songteksten vol droombeelden en absurditeit

De Beatles zijn wellicht het bekendste voorbeeld van surrealistische invloeden in de popmuziek. Met nummers als “I Am the Walrus,” “Lucy in the Sky with Diamonds” en “Tomorrow Never Knows” maakten zij gebruik van droomlogica, pure nonsens en psychedelische beelden die rechtstreeks uit een schilderij van Dalí of Magritte konden komen. Deze teksten waren niet bedoeld om logisch opgezette verhalen te vertellen, maar om gevoelens en associaties op te roepen, precies zoals de surrealisten in de jaren '20 ook al beoogden.

2. Psychedelische muziek als auditieve droom

De psychedelische rockbeweging, met bands als Pink Floyd, Jefferson Airplane en The Doors , zocht naar manieren om de grenzen van het bewustzijn te verruimen. Geluidseffecten, ongewone akkoorden en experimentele studio-opnames werden ingezet om luisteraars mee te nemen in een “andere realiteit.” Jim Morrison van The Doors beschouwde zichzelf als een dichter in de traditie van de surrealisten. Zijn teksten, zoals in “The End” of “Celebration of the Lizard,” zitten vol met vreemde visioenen, symboliek en bewust opgeroepen verwarring. Gevoelens die vaak voortkwamen uit het gebruik van grote hoeveelheden drugs, die Morrison uiteindelijk al op jonge leeftijd fataal werden.

3. Automatische compositie en experiment

Net als surrealistische schrijvers experimenteerden sommige muzikanten met automatische technieken, waarbij het toeval en spontane creativiteit vooropstonden. Frank Zappa, bijvoorbeeld, combineerde jazz, klassieke muziek en rock met dadaïstische humor en absurde verhalen. Hij schuwde betekenis niet, maar ondermijnde haar juist bewust – zoals de surrealisten dat ook deden.

4. Invloed van beeldende kunst op muziekvideo's en albumcovers

Video was er in de jaren '60 nog niet. Dus de videoclipcultuur kwam pas later tot bloei. Maar muzikanten in de jaren ’60 begonnen al gebruik te maken van visuele media en albumcovers die surrealistische kunst weerspiegelden. De albumhoes van “Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band” van The Beatles is een collage vol symboliek en vreemde combinaties, Het is een visuele ode aan de geest van het surrealisme.

Nederlandstalige muziek

In Nederland was de LP "Picknick" van Boudewijn de Groot en zijn vaste tekstschrijver Lennart Nijgh een goed voorbeeld. Nummers als: 'Als de rook om je hoofd is verdwenen', 'Tegenland' en 'Megaton' verwezen naar een niet bestaande wereld vol dreiging, maar ook weer met hoop. Ook de albumhoes was typisch een voorbeeld van ontwerp uit de jaren '60.

Een blijvende invloed

De invloed van het surrealisme op de muziek van de jaren ’60 is niet slechts oppervlakkig. Het bood muzikanten een manier om conventionele vormen te doorbreken, het onderbewuste te verkennen en kunst te maken die geen vaste betekenis hoefde te hebben. In plaats van antwoorden te geven, stelden ze vragen. En ze nodigden luisteraars uit om hun eigen interpretaties te maken. Deze benadering leeft voort in latere genres zoals progressieve rock, experimentele elektronische muziek en zelfs hiphop, waarin droomachtige beelden en symboliek nog steeds een rol spelen.

Conclusie

Het surrealisme leverde begin vorige eeuw niet alleen de nodige revolutionaire kunstwerken en literatuur op, maar het inspireerde ook generaties muzikanten om verder te kijken dan de zichtbare werkelijkheid. De jaren ’60, met hun drang naar bevrijding en verbeelding, boden het perfecte moment voor een heropleving van de surrealistische geest. Die keer dan niet op het witte doek of in de boeken, maar via versterkte gitaren, galmende synthesizers en onnavolgbare teksten. In de muziek uit die tijd klinkt nog altijd de echo van een droom die nog altijd voortduurt.

Diepgang. Denk verder dan de oppervlakte

“Ben jij iemand die niet tevreden is met snelle antwoorden? Ontdek hoe diepgang in denken je helpt om verborgen inzichten te onthullen en écht wijs te handelen.”

In het kort

Diepgang in denken helpt je om onderliggende oorzaken en verborgen verbanden te zien, waardoor je tot diepere inzichten komt en betere besluiten neemt;

Door vaker “waarom” te vragen en je niet te laten verleiden tot snelle conclusies, ontwikkel je een denkwijze die verder kijkt dan de oppervlakte;

Wie zich verdiept in complexiteit groeit uit tot een kritischer, bewuster en verstandiger denker met meer impact in zowel werk als persoonlijk leven.

Een wereld waarin de media elk gezag hebben ingeleverd

In een wereld vol snelle antwoorden en oppervlakkige meningen is het vermogen tot denken met de nodige diepgang misschien wel belangrijker dan ooit. Wie echt wil begrijpen wat er speelt, moet verder kijken dan wat op het eerste gezicht zichtbaar is. Media bedienden de wereld met zulke enorme hoeveelheden nepnieuws, dat het niet of nauwelijks meer mogelijk is om waarheid en bedenksel te onderscheiden. Moderne AI technieken zorgen voor nepfoto's en nep video's die nauwelijks meer van echt zijn te onderscheiden. Iemand die op zoek wil naar de waarheid zal de media links moeten laten liggen en zelf diepgang moeten gaan zoeken.

Wat is dan die diepgang?

Diepgang betekent in deze context: Feiten in plaats van aannames, doordenken op basis van logica en door gezond verstand te gebruiken, dóór te blijven vragen en zeker niet tevreden te zijn met het eerste antwoord dat je krijgt. Het is dé sleutel tot inzicht, wijsheid en krachtige besluitvorming.

Waarom oppervlakkigheid ons denken in de weg zit

We leven in een tijd van headlines, soundbites en tweets. Informatie, al dan niet waar, wordt steeds sneller geconsumeerd en steeds minder diep verwerkt. Daardoor ontstaat het risico dat we meningen vormen zonder echte kennis en soms zelfs op basis van pure onzin. We reageren snel, maar we begrijpen maar langzaam. En zonder een goed begrip kun je nu eenmaal nooit verstandig oordelen.

Diepgang is het tegengif tegen deze oppervlakkigheid. Het dwingt je om stil te staan, om door te vragen, om te blijven onderzoeken. Diepgang haalt je uit de stroom van de snelle indrukken en brengt je naar de kern en helpt je te ontdekken wat nu waar is en wat niet.

Vragen stellen: De sleutel tot diep denken

Een krachtige manier om tot diepgang te komen is door het stellen van vragen en dan vooral de kernvraag: “Waarom?”

Waarom is dit probleem ontstaan?

Waarom denk ik dat dit de oplossing is?

Waarom werkt deze aanpak (niet)?

Waarom voelt dit ongemakkelijk of belangrijk?

Door herhaaldelijk “waarom?” te vragen, graaf je steeds dieper in de lagen van een probleem. Je komt voorbij het symptoom en raakt de oorzaak. Je laat je aannames los en ontdekt verbanden die eerder verborgen voor je bleven.

Complexiteit is geen vijand, maar een kans

Diepgang betekent ook: Erkennen dat veel kwesties complex kunnen zijn. Eenvoudige antwoorden bestaan soms niet. Maar dat is geen zwaktebod. Integendeel. Het getuigt van intellectuele moed als je durft toe te geven dat je iets nog niet helemaal begrijpt.

Door complexiteit te omarmen, groei je als denker. Je ontdekt patronen, tegenstellingen en onderliggende dynamieken. Je denken wordt rijker, breder en genuanceerder.

Voorbij de eerste indruk. Zie wat anderen missen

Diepgang helpt je om te zien wat anderen over het hoofd zien. Terwijl de meeste mensen genoegen nemen met een snelle conclusie, kijk jij nog eens een keer. Je ziet de details, twijfels, en verrassende mogelijkheden. Dat maakt je niet alleen een betere denker, maar ook een betere adviseur, collega, leider of vriend.

Wie diepgang ontwikkelt, denkt niet alleen beter—Hij of zij leeft ook bewuster.

Toepassing van diepgang in het dagelijks leven en werk

Diep nadenken is geen luxe. Het is nodig in:

Gesprekken waarin je echt wilt begrijpen wat de ander voelt of bedoelt;

Beslissingen waarin veel uiteenlopende factoren meespelen;

Creatieve processen waarin je iets nieuws wilt proberen;

Analyse van informatie, rapporten, of nieuws.

Door steeds dieper te vragen en te denken, maak je minder fouten, zie je meer opties en geef je betere antwoorden.

Diepgang vraagt om tijd en aandacht, maar het loont

In een wereld die voortdurend maar snelheid van je vraagt, is het juist een daad van mentale kracht om naar diepgang te zoeken. Ja, goed over dingen nadenken vergt tijd, aandacht en soms veel geduld als inzicht op zich laat wachten. Maar het inzicht levert je wel iets op wat oppervlakkigheid nooit kan bieden. En inzicht is macht. De macht om met vertrouwen te kiezen, te adviseren en te handelen.

Maak van diepgang een gewoonte

Wil je meer diepgang in je denken brengen? Begin met deze gewoontes:

Stel altijd minimaal drie ‘waaromvragen’ bij elk belangrijk probleem;

Schrijf je gedachten op om ze te ordenen en uit te diepen;

Ga op zoek naar bronnen die de tegenkant van jouw idee vertegenwoordigen;

Bespreek onderwerpen met mensen die dieper denken dan jij.

Oefening baart kunst. En diepgang is geen gave, maar een spier die je kunt trainen.

Medemblik

Medemblik ligt aan het IJsselmeer in Noord-Holland. Het is de oudste stad van West-Friesland. Al in 1289 verleende graaf Floris V de stad stadsrechten en liet hij Kasteel Radboud bouwen, een dwangburcht om zijn gezag te versterken. In de middeleeuwen was Medemblik een belangrijk handelscentrum en havenstad. Later verloor het deze positie en nu speelt vooral de watersport er een hele grote rol.

De spoorlijn Hoorn–Medemblik is een bekende toeristentrekker. Deze spoorlijn werd op 3 november 1887 geopend om de economie in de regio te bevorderen. Het reizigersvervoer op de lijn werd op 1 januari 1936 gestaakt, maar sinds 1968 wordt de lijn geëxploiteerd als toeristische spoorweg door de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik (SHM) . Bezoekers kunnen genieten van een rit met een gerestaureerde stoomlocomotief en antieke wagons tussen Hoorn en Medemblik, waarbij onderweg historische stations zoals Wognum-Nibbixwoud en Twisk worden aangedaan.

Eerst maar eens weekend vieren. En dan gaan we maandag eens kijken in Zaandam. Goed idee toch? En intussen wens ik iedereen een prettig weekend.

Colofon

Jetje's dag verschijnt in principe elke werkdag. Deze publicatie wordt uitgegeven door Henriëtte Sibie samen met Team Jetje, het team dat haar ondersteunt. Het team bestaat uit een wisselend aantal medewerkers.

Team Jetje is inmiddels ook in te zetten voor ander schrijf- en fotografiewerk, waar bijvoorbeeld een regionale krant al gebruik van maakt.

Wil je een bijdrage leveren?

Mocht je ook eens een bijdrage aan Jetje's dag willen leveren, dan is dat altijd mogelijk. Er zijn geen kosten aan plaatsing verbonden, maar er is ook geen sprake van een vergoeding. Het geeft jouw werk wel een leuke exposure. Want dit weblog wordt goed gelezen. Een verwijzing naar je eigen website, weblog, Facebookpagina en vergelijkbaar is altijd toegestaan maar geen affiliate links.

Belangstelling of vragen?

Bij belangstelling of vragen kun je altijd contact met me opnemen en dan kijk ik graag samen met jou wat er mogelijk is. En dat is wat mij betreft best veel.