6 oktober 2025 | Nr. 428 | Wie is hier bij Jetje de grootste kwal

Jetje aan het woord

Goedemorgen allemaal op deze mooie dag vol mogelijkheden en nieuwe kansen

Het model paraplu dat in deze Jetje's dag wordt gebruikt is een tijdje uit de mode geweest. Vroeger kwam je voor de deze paraplu de benaming: "Kwal op een stokje" nog wel eens tegen en er zit onmiskenbaar een zekere gelijkenis in. Maar kwal of geen kwal, door de vormgeving is het een vrij robuust type paraplu dat wat wind kan hebben. En omdat hij meer om je hoofd heen gaat dan dat deze er boven blijft, zit ook je haar na afloop nog wat beter. En voor de mensen die mijn tornadokapsels kennen, zal dat voordeel best goed te begrijpen zijn.

Jullie Jetje

Samenvatting van vandaag

		1. Kwallen hebben een lage aaibaarheidsfactor, maar horen er ook een beetje bij, toch?;
		2. Controleer je eigen gedachte en acties;
		3. Laten we eens op strand gaan kijken of er nog kwallen zijn.

De kwal: Een mysterieuze verschijning op ons Noordzeestrand

Wie op een zomerse dag over het Nederlandse strand wandelt, heeft grote kans om ze tegen te komen: Glibberige, doorschijnende verschijningen die op het zand liggen als een soort van uit de lucht gevallen buitenaardse wezens. Kwal is de naam. Het is een slecht aaibare diersoort die zowel fascinatie als afkeer oproept. Maar wat weten we eigenlijk van deze mysterieuze wezens die de zee met ons delen behalve dat ze bij de juiste oostelijke windrichting met zeer velen kunnen zijn? In Katwijk moest de bulldozer er nog wel eens aan te pas komen om ze op vrachtauto's te laden en af te voeren. Want kwallen kunnen met warm weer ook prima liggen te rotten. Maar goed, bijzondere wezens dus die ook hun plaats in het ecosysteem mogen en moeten hebben.

Wat is een kwal?

De kwal is een neteldier (Cnidaria), net als de zeepoliep en de zeeanemoon. Ondanks hun vaak sierlijke uiterlijk behoren kwallen niet tot de vissen en hebben ze geen botten, hart, hersenen of longen. Hun lichaam bestaat voor ongeveer 95% uit water. Wat we meestal op het strand zien liggen, is de hoed of ‘klok’ van de kwal, zeg maar het bovenste gedeelte dat bij de nog levende kwal wordt gebruikt om zich ritmisch voort te bewegen door het water.

Kwallen hebben tentakels. En veel ook. Die liggen vaak onzichtbaar in het zand. Deze tentakels gebruiken ze om kleine prooien te vangen zoals plankton, vislarven of kreeftachtigen. Deze tentakels bevatten netelcellen die een gif kunnen afgeven bij aanraking. Het is een verdedigingsmechanisme én een manier om prooien te verlammen. En om een soms zeer pijnlijke steek in je blote voet te geven. Een "kwallenbeet" zoals dit niet helemaal juist wordt genoemd, doet even flink zeer. Vooral bij kleine kinderen en juist die kom je op het strand nog wel eens tegen. Waarschuw kinderen dus altijd om niet te dicht bij deze drildieren te komen.

De meest voorkomende kwallen aan de Nederlandse kust

Langs onze kust zijn verschillende soorten kwallen te vinden. Sommige zijn vrijwel ongevaarlijk, andere kunnen behoorlijk pijnlijk steken.

Oorkwal (Aurelia aurita)

De meest voorkomende kwal op de Nederlandse stranden. Hij is doorschijnend met vier paarse ringen in het midden – dat zijn de voortplantingsorganen. De oorkwal is vrijwel ongevaarlijk voor mensen, want zijn netelcellen zijn niet krachtig genoeg om door de menselijke huid heen te dringen.

Kompaskwal (Chrysaora hysoscella)

Deze kwal heeft bruine strepen op zijn hoed, die doen denken aan een kompasroos. De kompaskwal komt minder vaak voor, maar kan wel steken. Een aanraking met zijn tentakels veroorzaakt een branderig gevoel en roodheid van de huid, maar meestal zijn de klachten mild en van korte duur.

Blauwgele kwal (Cyanea lamarckii)

Deze kwal is blauwachtig van kleur en heeft lange, slingerende tentakels. Hij kan een pijnlijke netelprik veroorzaken, hoewel ook hier de effecten meestal beperkt blijven tot jeuk of huidirritatie.

Zeepaddenstoel (Rhizostoma pulmo)

Een indrukwekkend grote kwal die eruitziet als een witte bol met blauwe rand. Hoewel hij imposant oogt, is de zeepaddenstoel ongevaarlijk voor mensen.

Portugees oorlogsschip (Physalia physalis)

Deze soort wordt zelden waargenomen in Nederland, maar af en toe spoelt er eentje aan. Ondanks zijn naam is het geen echte kwal, maar een kolonie van samenwerkende poliepen. Deze soort is wel degelijk gevaarlijk en kan heftige steken veroorzaken. Gelukkig is de kans om het portugees oorlogsschip aan te treffen op ons Noordzeestrand zeer klein.

Wie is hier de grootste kwal?

Dat is de zeepaddenstoel. Het is een heel gevaarte maar ze doen niets. Dus die kun je rustig een beetje aaien.

Waarom spoelen kwallen aan?

Kwallen zijn geen sterke zwemmers. Ze worden vooral meegevoerd door stromingen, wind en getijden waar ze lekker in meedobberen. Bij oostenwind en opkomend tij worden ze richting de kust gedreven. Wanneer het water zich weer terugtrekt, blijven ze achter op het zand. Eenmaal op het droge overleven ze meestal niet lang: Zonder water drogen ze snel uit en sterven ze af.

Soms zijn er massale aanspoelingen. Dit kan te maken hebben met de temperatuur van het zeewater, het voedselaanbod of het ontbreken van natuurlijke vijanden. In sommige jaren is er sprake van een ‘kwallenplaag', hoewel dat woord vaak overdreven is. Dergelijke verschijnselen zijn meestal tijdelijk van aard.

Zijn kwallen gevaarlijk?

Voor de meeste mensen zijn de kwallen die we in Nederland tegenkomen niet gevaarlijk. Hooguit kan een aanraking met de tentakels van een kompaskwal of blauwgele kwal een vervelend branderig gevoel geven. In uitzonderlijke gevallen kan iemand ook nog allergisch reageren, net zoals bij een insectensteek. Dat is wel iets voor een dokter.

Bij een netelprik is het belangrijk om de huid eerst met overvloedig zeewater af te spoelen en eventueel aanwezige tentakelresten voorzichtig te verwijderen met een pincet of de zijkant van een bankpas. Gebruik geen zoet water. Dat verergert juist de verschijnselen. Azijn wordt ook vaak genoemd als huismiddeltje, maar is meer voor insectenbeten en werkt niet tegen alle kwallensoorten. Bij ernstige klachten is het raadzaam om medische hulp in te schakelen. Op meeste stranden is een post van de reddingsbrigade gevestigd en die hebben de nodige ervaring met kwallen.

De rol van de kwal in het ecosysteem

Hoewel ze vaak als hinderlijk worden ervaren, spelen kwallen een belangrijke rol in het ecosysteem van de zee. Kwallen zijn voedsel voor diverse dieren, waaronder zeeschildpadden, maanvissen en sommige soorten vogels. Ook helpen ze bij het reguleren van de populaties plankton en kleine visjes.

Daarnaast kunnen kwallen nuttig zijn voor de mens. In sommige landen, zoals Japan en China, worden ze gegeten als delicatesse. Ook wordt er onderzoek gedaan naar het gebruik van kwallengel voor cosmetica, medicijnen en zelfs duurzame kunststoffen.

Ga kwallen bewonderen in plaats van ze eng te vinden

De kwal is een oeroud dier – sommige soorten bestaan al honderden miljoenen jaren. Ze zijn fascinerend in hun eenvoud en schoonheid. Hun langzame, vloeiende bewegingen onder water hebben iets hypnotiserends. De transparante lichamen van de kwallen lijken soms bijna magisch.

In plaats van ze enkel te zien als glibberige spelbrekers op het strand, kunnen we de kwal ook leren bewonderen als één van de vele wonderen van de natuur. Kijk met respect en liefst een klein beetje afstand naar deze mysterieuze zee-inwoners. Dan valt er veel aan de kwal te ontdekken.

Heb jij de controle over je gedachten, je acties en reacties?

Ben jij klaar om zelf aan het roer te staan van je leven? Ontdek hoe het herwinnen van controle over je gedachten en reacties jouw wereld kan veranderen.

In het kort:

Door te beseffen dat je controle hebt over je eigen gedachten, acties en reacties, ontdek je innerlijke rust en neem je het heft in eigen handen in plaats van te blijven reageren op de buitenwereld.

Deze overtuiging geeft je de vrijheid om bewust te kiezen hoe je omgaat met situaties, ook als die uitdagend of onvoorspelbaar zijn, wat leidt tot meer veerkracht en zelfvertrouwen.

Verantwoordelijkheid nemen voor je innerlijke wereld opent de deur naar een bewuster, krachtiger en vrijer leven waarin jij zelf de richting bepaalt, ongeacht de omstandigheden.

Neem verantwoordelijkheid en focus op wat je wél kunt beïnvloeden

In een wereld die voortdurend verandert, waarin het nieuws vol staat met onrust en ons leven soms een wirwar van verplichtingen lijkt, is er één waarheid die bevrijdend kan werken: “Ik heb controle over mijn gedachten, acties en reacties.” Deze simpele, maar krachtige overtuiging helpt je om het heft in eigen handen te nemen en je energie te richten op wat echt telt.

Wanneer je leert dat jij zelf verantwoordelijk bent voor hoe je denkt, handelt en reageert, verandert je kijk op het leven fundamenteel. Je wordt geen speelbal meer van omstandigheden, maar kapitein van je eigen schip.

Waarom controle zo belangrijk is

Het gevoel geen controle te hebben maakt mensen onzeker, angstig of machteloos. Veel frustraties komen voort uit proberen invloed uit te oefenen op dingen die buiten ons bereik liggen – het gedrag van anderen, het verleden, of wat morgen zal gebeuren.

Maar zodra je je richt op wat je wel kunt beheersen zoals je eigen gedachten, je daden en hoe je reageert, komt er meer ruimte vrij. Ruimte voor rust, richting en bewustwording. In plaats van voortdurend te reageren op de buitenwereld, neem je het voortouw vanuit je binnenwereld.

Jij bepaalt je gedachten

Gedachten komen en gaan, maar je bent niet verplicht ze allemaal te geloven. Veel mensen zijn zich niet bewust van het voortdurende gesprek dat in hun hoofd plaatsvindt. Maar het goede nieuws is: Je kunt leren om die interne dialoog bij te sturen.

Word je bewust van terugkerende negatieve gedachten. Zijn ze waar? Zijn ze behulpzaam? Als het antwoord ‘nee’ is, vervang ze dan door gedachten die kracht geven. Je hersenen zijn plastisch. Dat wil zeggen dat ze zich kunnen aanpassen en veranderen. Gedachtenpatronen zijn te trainen. Net als een spier getraind kan worden.

Jij kiest je eigen acties

Of je nu een moeilijke keuze moet maken, een gesprek moet voeren of een nieuwe richting in wilt slaan: Jij bepaalt altijd hoe je handelt. Soms lijkt het wel eens alsof we automatisch reageren, maar zelfs dan is er altijd een moment van keuze, al is dat dan misschien erg kort.

Door verantwoordelijkheid te nemen voor je acties, vergroot je je gevoel van eigenwaarde. Je hoeft daar niet perfect voor te zijn. Je hoeft je er alleen maar bewust van te zijn. Elke bewuste keuze brengt je dichter bij wie je werkelijk bent of wilt zijn.

Jij bepaalt je reactie op situaties

Je kunt het weer niet veranderen. Je kunt andere mensen niet controleren. Maar je kunt wel altijd bepalen hoe jij reageert.

Dat is misschien wel de meest bevrijdende les van allemaal. Een conflict, een teleurstelling, een onverwachte wending hoeven je niet uit balans te brengen. Je mag voelen wat je voelt, maar je hoeft niet automatisch mee te gaan in boosheid, paniek of frustratie.

Tussen stimulus en reactie zit een ruimte. Precies in die ruimte ligt jouw kracht en vrijheid. Gebruik die ruimte!

Praktische manieren om die controle te versterken

Wil je dit principe toepassen in je dagelijks leven? Hier zijn enkele eenvoudige, maar effectieve technieken:

Doe aan mindfulness en let op je ademhaling

Leer om meer in het moment te zijn en wat rustiger te reageren in plaats van al te impulsief.

Ga altijd je gedachten observeren

Schrijf je gedachten op. En onderzoek dan later rustig waar ze vandaan komen. Zijn die gedachten waar? Helpen ze je verder? Of juist niet?

Maak actieplannen

Bedenk vooraf hoe je in lastige situaties wilt reageren. Zo ben je beter voorbereid.

Reflectie en zelfcompassie

Wees mild voor jezelf als iets je toch niet lukt. Onderzoek het probleem dat er was en leer ervan. En doe dat zonder jezelf af te straffen omdat het niet lukte.

De kracht van verantwoordelijkheid

Verantwoordelijkheid nemen over je innerlijke wereld betekent beslist niet dat je alles perfect moet doen. Het betekent dat je stopt met de schuld buiten jezelf te zoeken en dat je gaat bouwen aan een leven dat bij jou past.

Het is niet altijd makkelijk, maar het is wel bevrijdend. Want zodra jij inziet dat je de macht hebt om je richting te kiezen, zelfs midden in de chaos, verandert alles. Je wordt stabieler, krachtiger en bewuster.

En die kracht zit op dit moment al in je. Je hoeft haar alleen nog maar te activeren. Waar wacht je nog op?

Waar kun je liggen in het zand totdat je hele lijf verbrandt...

We zijn natuurlijk wel vaker met Jetje's dag al richting het Noordzeestrand geweest. Maar het is een gebied dat nooit hetzelfde is.

De tijd van de dag, het seizoen, het weer. Het zijn allemaal bepalende factoren voor de sfeer van het strand. Van lekker bruinbakken in de zon (voor je huid niet aan te raden, maar wordt wel veel gedaan) tot wandelen met de hond bij windkracht negen waarbij de zandkorrels proberen het vel van je huid te trekken.

Vooral als de wind langs de kust staat kan het aardig spoken met het stuifzand en dan moet je daar niet zijn. Alleen fotograferen, dat kun je er eigenlijk bij elke gelegenheid wel doen.

De kracht van positiviteit inzetten voor je kunstverkopen

Positiviteit is een krachtige sleutel tot succes voor kunstenaars die hun kunst willen verkopen. Het gaat verder dan een persoonlijke eigenschap: Het bepaalt hoe je kunst wordt ervaren, hoe je jezelf presenteert en hoe sterk de band met je publiek wordt. Een positieve houding straalt vertrouwen en enthousiasme uit, wat aantrekkelijk werkt op je potentiële kopers. Positiviteit creëert bovendien een gastvrije sfeer waarin mensen zich op hun gemak voelen en eerder geneigd zijn kunst te kopen.

Positiviteit helpt niet alleen bij het opbouwen van een professionele reputatie, maar versterkt ook je eigen motivatie en productiviteit. Kunstenaars die positief blijven, zijn vaker creatiever, nemen gemakkelijker nieuwe stappen en bereiken een hogere kwaliteit in hun werk.

Er zijn diverse manieren om deze positieve houding te ontwikkelen: Jezelf omringen met steunende mensen, bewust focussen op successen, dankbaar zijn voor wat goed gaat, goed zorgen voor je lichaam en je geest, kritiek constructief gebruiken en realistische doelen stellen. Voorbeelden als Bob Ross en Frida Kahlo laten zien hoe krachtig positiviteit kan zijn in het vormgeven van een blijvende artistieke impact.

Kortom, positiviteit is niet alleen een goede instelling, maar ook een praktische strategie om je kunst met meer overtuiging en succes de wereld in te brengen.

zie 👉 https://www.facebook.com/groups/kunstportaalactief/permalink/1123708076067507

We trekken de Haarlemmermeerpolder in. Bruggetje pikken of zo. We zien wel.

Colofon

Jetje's dag verschijnt in principe elke werkdag. Deze publicatie wordt uitgegeven door Henriëtte Sibie samen met Team Jetje, het team dat haar ondersteunt. Het team bestaat uit een wisselend aantal medewerkers. Team Jetje is inmiddels ook in te zetten voor ander schrijf- en fotografiewerk, waar bijvoorbeeld een regionale krant al gebruik van maakt. Voorwaarde is wel dat je in de kunst of de fotografie bezig bent.

Bijdragen

Mocht je ook eens een bijdrage aan Jetje's dag willen leveren, dan is dat altijd mogelijk. Er zijn geen kosten aan plaatsing verbonden, maar er is ook geen sprake van een vergoeding. Het geeft jouw werk wel een leuke exposure. Want dit weblog wordt goed gelezen. Een verwijzing naar je eigen website, weblog, Facebookpagina en vergelijkbaar is altijd toegestaan maar liever geen affiliate links.

Bij belangstelling of vragen kun je altijd contact met me opnemen en dan kijk ik graag samen met jou wat er mogelijk is. En dat is wat mij betreft best veel.